Nét mực tình/42

by Dương Bá Trạc

Vịnh ông Nguyễn-Huệ Tây-Sơn

Tay không gây dựng nổi cơ-đồ,
Đế bá hoàng vương một sất phu.
Thuận-hóa bay thuyền sua tướng Trịnh,
Thăng-Long phóng ngựa đạp quân Hồ.
Oai thần nín hết hơi gà Quảng^[1],
Rượu tết châm đày máu chó Ngô^[2].
Nhân phẩm chớ đem thành bại luận^[3],
Anh hùng đáng mặt sử minh đô^[4].

1. ▲ Ông Nguyễn-Huệ kéo quân sang Quảng tây, chực thu hồi đất cũ (lưỡng Quảng) của nước mình: người Quảng-tây sợ hãi đến nỗi mấy trăm giặm không nghe thấy có tiếng gà kêu chó cắn.
2. ▲ Lúc ông Nguyễn Huệ nghe quân Tôn-Sĩ-Nghị (Tàu) kéo sang Hà-nội, khi đó là cuối tháng chạp, ông đốc quân lính ở Phú-Xuân ra đánh, hẹn trong bẩy ngày phải đi đến Hà nội đánh tan giặc rồi ăn tết. Ông có nói: Giống gì quân chó Ngô! tự đến cầu lấy chết.
3. ▲ Không nên đem chuyện được thua mà bàn định phẩm giá người.
4. ▲ Minh-đô là phương nam, sử minh-đô là sử nước Nam.