Nữ quốc dân tu tri/8

←

Nữ quốc dân tu tri của Phan Bội Châu
Chương thứ tám

→

CHƯƠNG THỨ TÁM

Nữ ngôn 女言

Xưa nay mối họa ở miệng đàn bà,
Nữ ngôn kể ra, thực là quan hệ, 關係

Đối lai đối mách, xin bỏ quách đi,
Con cà con kê, xin đừng kể lể,
Thói quê tục tệ, 俗弊 dài lưỡi gớm ghê
Những người như kia, xin đừng bắt chước,
Nếu ai tài học, đáng bực anh thư. 英雌
Hùng biện sức dư, như người các nước,
Như xưa nước Pháp, có bà La-Lan^[1]
Nay nước Trung hoa, 中華 có cô Dục-Tú 毓秀^[2]
Trên đàn diễn thuyết, 演說 nghiêng đổ muôn người,

Thế mới nữ tài, ai ngăn được họ,
Nếu không như thế, nói nhảm khó nghe,
Nhơ miệng rác tai, nói càng vô ích,
Xin người con gái, ít nói là hay,
Gặp bạn gặp thầy, lựa lời ứng đối 應對
Nói cho đúng lẽ, càng nói càng hay,
Nói dông nói dài, là con gái dở,
Gia-đình mọi sự, gốc ở đàn bà,
Xin chị em ta, giữ gìn ăn nói,

▲ La Lan: Madame Roland là người nước Pháp, bà là một nhơn vật trọng yếu trong hồi đại cách mệnh, năm 1792 Bà đã can dự vào các hội đãng chính trị, tỏ ra một người can đảm lạ thường, rất nhiệt thành về chủ nghĩa cọng hoà dân chủ, tư chất sẵn có thông minh, lại thêm tài học rộng, nhưng sau bởi các phái phân rẽ nhau ra, sanh lòng đố kỵ, mà bà cùng các bạn đồng chí đồng đảng bị phái đắc thế, kết án xử tử.
Lúc bà bước lên bàn máy chém, nét mặt không có chút gì oán hận, chỉ thán một câu: ôi thần tự do! Bao nhiêu những người tội ác lớn trong thiên-hạ đều mượn tên mầy mà làm ra.
Lúc ấy bà 39 tuổi
▲ Dục-Tú: Cô Trịnh-dục-Tú là con nhà trâm anh thế phiệt, ông cha làm quan lớn tại triều Mãn-Thanh. Lúc bé cô đã tỏ ra rất hâm mộ tự do độc-lập, vào độ 18 tuổi cô dối cha, một mình thân gái dặm trường đi tìm bạn đồng chí ở nơi khách địa, để đồ mưu cách mệnh. Trong sự tạo thành ra nưóc Trung-Hoa dân chủ ngày nay công kết quả cô có một phần rất to với nước, mỗi lúc có sự gì đến thế nào đi nữa, cô ta đứng lên tình nguyện, liều hi sinh cho việc nước, nhưng nào ai có nghe đâu, vì cô ta là một người tai mắt trong hội đảng cách mệnh. Việc nước vừa thành, cô ta liền xuất dương theo học tại học đường Ba-Lê; đã nổi danh là một nhà luật học có giá-trị, sau lại đại diện cho đám phụ-nữ Trung-hoa ở hội nghị hoà.
Nhưng than ôi! lòng cô quá thương vì nước quá yêu vì nòi, trong buổi chiến sự gai ghê nầy, cô Trịnh-dục-Tú phải nạn tàu bay mà thiệt mạng.
Cái chết của cô là một cái tang chung cho nữ giới, vừa lại mất một bực anh-thư cho Trung-hoa trong buổi cần tài.

[1] ▲ La Lan: Madame Roland là người nước Pháp, bà là một nhơn vật trọng yếu trong hồi đại cách mệnh, năm 1792 Bà đã can dự vào các hội đãng chính trị, tỏ ra một người can đảm lạ thường, rất nhiệt thành về chủ nghĩa cọng hoà dân chủ, tư chất sẵn có thông minh, lại thêm tài học rộng, nhưng sau bởi các phái phân rẽ nhau ra, sanh lòng đố kỵ, mà bà cùng các bạn đồng chí đồng đảng bị phái đắc thế, kết án xử tử.
Lúc bà bước lên bàn máy chém, nét mặt không có chút gì oán hận, chỉ thán một câu: ôi thần tự do! Bao nhiêu những người tội ác lớn trong thiên-hạ đều mượn tên mầy mà làm ra.
Lúc ấy bà 39 tuổi

[2] ▲ Dục-Tú: Cô Trịnh-dục-Tú là con nhà trâm anh thế phiệt, ông cha làm quan lớn tại triều Mãn-Thanh. Lúc bé cô đã tỏ ra rất hâm mộ tự do độc-lập, vào độ 18 tuổi cô dối cha, một mình thân gái dặm trường đi tìm bạn đồng chí ở nơi khách địa, để đồ mưu cách mệnh. Trong sự tạo thành ra nưóc Trung-Hoa dân chủ ngày nay công kết quả cô có một phần rất to với nước, mỗi lúc có sự gì đến thế nào đi nữa, cô ta đứng lên tình nguyện, liều hi sinh cho việc nước, nhưng nào ai có nghe đâu, vì cô ta là một người tai mắt trong hội đảng cách mệnh. Việc nước vừa thành, cô ta liền xuất dương theo học tại học đường Ba-Lê; đã nổi danh là một nhà luật học có giá-trị, sau lại đại diện cho đám phụ-nữ Trung-hoa ở hội nghị hoà.
Nhưng than ôi! lòng cô quá thương vì nước quá yêu vì nòi, trong buổi chiến sự gai ghê nầy, cô Trịnh-dục-Tú phải nạn tàu bay mà thiệt mạng.
Cái chết của cô là một cái tang chung cho nữ giới, vừa lại mất một bực anh-thư cho Trung-hoa trong buổi cần tài.

[1]

[2]