Phép giảng tám ngày/Ngày thứ nhít

by Alexandre de Rhodes

Phép giảng tám ngày

Ngày thứ nhít.

Ta cầu cu᷄̀ đức Chúa blời giúpſức^{[đính chính 1]} cho ta biét tỏ tưầng đạo Chúa là nhưầng naò ^b vì ꞗậy ta phải hay ở thế nầy chảng có ai ſóu᷄ lâu; ^c vì chưng kẻ đến bảy tám mươi tuổi chảng có nhềo. ^d vì ꞗậy ta nên tìm đàng nào cho ta được ſòu᷄ lâu, ^e là kiém^{[đính chính 2]} hàng ſóu᷄^{[đính chính 3]} ꞗậy: ^f thật là viẹc^{[đính chính 4]} người cuên tử. ^g khác phép thế gian nầy, dù mà làm cho người được phú qúi: ^h ſau᷄ le chảng làm. được cho ta ngày ſau khỏi lam tiẻu nhin, khốn nạn. ⁱ Vì ꞗậy ta chảng phải haọc đạo cho ta đươc phú quí ở thế nầy. ^k vì chưng ích đạo thánh đức Chúa blời về đời ſau. ^l người thế ſự đời nầy lành dữ thì hay: ^m mlẽ qua đời nầy cho khi chết được ꞗui ꞗẻ đời ſau thì chảng hay. ⁿ cho được biét đàng ếy, tlước thi phải hay, lŏài người ta có hai ſự : ^o một là xác, hai là linh hồn: ^p xác bởi cha mẹ mà ra, có xưâng, có mấu, có thịt hay nát hay mòn. ^q ſau᷄ le linh hồn là tính thieng chảng hay mòn chảng hay nát, chảng hay chết; ^r chảng phải bởi cha mẹ mà ra, thật bởi bề tlên mà có. ^ſ linh hồn như chúa nhà, ^t xác như tôi tá, hay là đầi tớ, ^u nó^{[đính chính 5]} thi phải phục linh hồn như chúa, ^x vì chưng đầi tớ cu᷄̀ tôi tá làm chúa nhà, ^y hay là chúa nhà làm tôi ta, thì lộn lạo ^z cu᷄̀ chảng phải mlẽ.

^a Sao᷄ ta xét ta lo tlứơc cho đầy tớ, hay là ch o chúa nhà ? ^b thật là ta làm tlứơc cho chúa nhà, ſau lo cho đầy tớ, thì mới phải. ^d  cày ruộng, buôn bán, những việc thể ếy là viẹc về xác. ^e  có kẻ đi cày đi cấy, mà được lúa nhều tlao᷄ kho, ^f  đen khi qua đời nầy một nhám lúa đam đi cu᷄̀ chảng được. ^g cò kẻ đi hầu hạ chầu chức ꞗua Chúa, mà được làm quan; ^h đến khi linh hồn ra khỏi xác, những ſự ấy thì phải bỏ, đam về chảng được đi gì ſồt. ⁱ có mlời ràng; khi ſinh ra chảng có đam một đou᷄̀ mà lại: ^k khi chết cu᷄̀ chảng có cầm một đou᷄̀ mà đi. ^l  vì chưng người ta ở thế nầy chảng ai khỏi ſự ếy, ^m  thì phải hăọc đạo thánh về đời ſau, ⁿ  cho ngày ſau chúng tôi được ſou᷄́ lâu vô cu᷄̀ ^o cho biét ſự ếy tở tưầnh, thì phải dớ mlời đất An nam nầy nới lien ^p ſou᷄́ thì gưởi, chết thì về: (nói chữ ſinh là kí dã, tữ là qui dả) ^q ſao᷄ le thì phải hay đời ſau có hai quê: ^r một là quê lành, hai là quê dữ, ^ſ quê tlên quê dưới, ^t thien đàng, địa ngŏục. ^u vì chưng tlên blời thì có thien đàng: ^x ai đến được tlên ếy, ^y thì chiụ hàng hàng ꞗui ꞗẻ ꞗậy ^z mà ai muốn ſự ếy tlước hết thì phải tìm, ai ^a  ſinh ra blời che ta: ^b ai ſinh ra đất chở ta: ^c ai ſinh ra muốn vật mà nuôi ta: ^d hỏi cho biét mà thờ đấy, ếy là đang phúc. ^e ai nấy ở nước An nam nầy, mà muốn cho được làm quan, ^f  thì phải đi háu hạ chầu chức ꞗua Chúa, ^g hay là chiụ viẹc tièn năm qúi thu᷄ế, thì mới khỏi vạ. ^h ai làm tôi ngụy giạc; ⁱ  hay là tlọm cướp, xưng mềnh là quan, ^k  thì có vạ cu᷄̀ ꞗua Chúa. ^l Những kẻ ở tlao᷄ nước, thì phải hỏi cho biét, ai làm ꞗua Chúa, mà kính đấy. ^m huấng lọ người ở thế nầy thì phải tìm cho biét đươc, ⁿ ai làm Chúa thật, đã ſinh nên blời, đất, muôn vật, mà thờ đấy.

^o Vì chưng ta phải hỏi cho biét, ai ſinh ra mọi ſự, mà thờ đấy, cho nên ^p bây thì ta mới được lên tlên thien đàng, ꞗui ꞗẻ vô cu᷄̀. ^q Ví báng chảng hỏi cho biét thật Chúa la ai mà thờ đấy, ^r lại đi thờ ma khấn quỉ, ^ſ thì cu᷄̀ như người ở tlao᷄ nước nầy, mà đi làm tôi ngụy. ^t ai thờ đức Chúa blới cho nên, ^u thi được lên tlên thien đàng cu᷄̀ đức Chúa blời: ^x ai thờ ma quỉ, thì đến ở cu᷄̀ mà quỉ : ſao᷄ le ma quỉ ở đau? ^y thật là mà quỉ ở tlao᷄ địa ngŏục là nhà nó. ^z địa ngŏục ở đau ? thật ở tlao᷄ đất nầy, là tù rạc ^a dức Chúa blời hŏá ra mà phạt kẻ dữ. ^b thế gian gọi là âm phủ thì phải, vì chưng là nơi tối tam mù mịt. ^c chớ ngờ dưới âm phủ có buân bán, ^d có ruộng nương cày cấy, như thế gian nầy đâu. ^e tlao᷄ tù rạc nước nầy ꞗua Chúa bắt kẻ có tội, ^f tlao᷄ ếy có thấy những đòi tói, cồm, tlang, roi đánh, ^g nao có ai ꞗào cầm tlao᷄ ếy muốn làm ſao thì được làm ꞗậy ru ? ^h huống lọ là kẻ ở tlao᷄ điạ ngŏục, ⁱ ꞗậy thì chiụ những lửa ſinh lửa diem, đời đời kiếp kiếp, ^k mà khốn^{[đính chính 6]} nạn vô cu᷄̀, khởi^{[đính chính 7]} chảng được nửa. ^l vì ꞗậy thì ta phải hăọc đạo, ^m vì đạo là đàng về quê thật. ⁿ đàng xuống thì dễ, ăn, üống, chơi boi, làm những viẹc xác. ^p đàng lèn thì khó, ^q phải ở hièn lành ngay thật ^r lo viẹc linh hồn tlước hết : ^ſ vì ꞗây đạo thật là đạo lí, là đạo phải mlẽ. ^t phải mlẽ ta làm thì có phúc, ^u chảng phải mlẽ ta làm thì có phạm tội. ^x có chữ tlao᷄ ſắch An nam ràng (kien thàng khả kế ngơu giác lí ngư nang phúc nhin tâm) ^y dêy bền khá buọc được ſừng tlâu, ^z mlẽ thật khá phục được lào᷄ người ta. ^a ꞗí bàng nước An nam có đạo nào phải mlẽ, ^b đi tìm về bởi nước khác xa làm chi mà khó lào᷄. ^c tlao᷄ nước An nam thường lê thì có hai phàn đạo : ^d một là lếy blời làm cội rễ mọi ſự mà thờ đấy : ^e hai là lếy bụt làm tlước. ^f bay giờ ta xét ſự blời, khi khác thì ta sẽ xét sự bụt^{[đính chính 8]}.

^g Tlao᷄ đại minh có mlời ràng^{[đính chính 9]} (thien phú điạ tái) ^h blời chê đất chở : ⁱ ꞗậy thì blời là nhà, đất là nền: ^k hễ là nhà nào thì có kẻ làm nên mà mới nên, cu᷄̀ có chúa nhà mà chớ ; ^l vì ꞗậy thì có blới, cu᷄̀ có chúa nhà mà chớ ; ^m lại có đại minh ràng (từ tạo thien lợp địa) ⁿ xưa dựng blời dựng đất. ^o mà, ſao có kẻ thờ blời, khấn blời ; ^p nói blời phán xét, mà ràng, ſou᷄́ chết ở blời. ^q vì ſao tlao᷄ ſắch ou᷄ khou᷄, nước ngô gọi là thánh, ràng (nữa ŏa phụ thạch bổ thien) ^r đần bà gọi là ŏa đội đá ꞗá blời. ^ſ huống lọ thì thật có ai ſinh nên blời. ^t đền đài cửa nhà ắt có thợ kheó làm cho nên. ^u người naò mới đẻ ra, thì thật cò cha mẹ ſinh đẻ mà chớ. ^x huống lọ blời đất thì thật có chúa tlước làm cho nên ſau thì mới nên, mới có. ^y ꞗí ꞗàng chảng có ai đầu hết mà hŏá ra blời đất nầy, ^z thì ai giữ gìn blời đất cu᷄̀ thế giái nầy ^a chó ta ở được mà ſóu᷄? ^b vì ꞗậy thạt thì thì có Chúa làm ra blời đất muân vật mà chớ.

^c Có kẻ thì nói rằng, ꞗí bàng ta chảng thờ blời, ^d mà blời lếy sấm sét đánh ta hàu làm ſao cho khởi ? ^e ấy là lo quéi, nào blời có đành được ai đâu ? ^f có một đức Chúa blời đánh được mà chớ. ^g cu᷄́ có kẻ nói ràng su᷄́ bán phá thành, ^h ſao᷄ le su᷄́ tự^{[đính chính 10]} nhien chảng có phá được đi gì : ⁱ dầu mà ai nàm ở khẩu su᷄́ thì một đời, cu᷄̀ chảng có phải nao : ^k có người tla đạn, tla thuóc ꞗào, ^l mà lếy lửa bắn thì mới chết mà chớ. ^m người ta lạy blời, kinh blời bởi đay mà ra quéi quá ꞗậi. ⁿ vì chưng tlao᷄ chữ ngô có chữ thien là blời, ^o giải thì có hai chữ, ^p một là chữ nhít, hai là chữ đại nghĩa là một cả. ^q ſao᷄ le ai là một cả, ^r ắt là đức Chúa blời ſinh ra blời đất muân vật, ^ſ thật là một cả : ^t cả và loài người ta thì phải thờ kính đấy, ^u ấy là phải mlẽ. ^x blời là nhà chảng biét đi gì, thờ thì chảng phải mlẽ đâu.

^y Cu᷄̃ có kẻ nói ràng (thien phú địa tái) ^z blời che ta, đết chở ta: mà ſao ta chảng lạy^{[đính chính 11]}. ^a vò bàng có ꞗào nhà ai, mà coi tháy đã dĕọn mọi ſự ăn tlao᷄ éy, ^b an üấng nghỉ ngơi đŏạn: ^c có giã nhà, hay là giã chúa nhà? ^d dù mà chảng thấy chúa nhà dĕọn mọi vật ếy^{[đính chính 12]} cho, ^e ví bàng có ai giã nhà, má chảng giã Chúa nhà, thạt là dại mà chớ. ^f ſự blời đết thì cu᷄̃ ꞗệy, ^g nếu có ai lạy blời thì chảng biét mlẽ, ^h cu᷄̀ chảng thou᷄ thien van: ⁱ ſao᷄ le thì phải giảng các^{[đính chính 13]} mlời nói nầy cho phải mlẽ: ^k khi có kẻ nói ràng, lạy blời, ^l thì nói tắt ꞗêy: ^m như thể khi nói ràng, nhà cả khiến ſư nọ ſư kia: ⁿ nhà cả là chúa nhà cả éy, có phép khién mà chớ: ^o như thể ꞗua Chúa, quan cuyèn, khién ſự nọ ſự kia. ^p nếu có ai nghe tháy tên nhà cả kêu nhà ếy, mà chảng dìn chúa nhà, nói ràng: ^q tôi lạy bốn phương nhà nầy, cho tôi được làm quan, ^r được là ꞗẹy chức éy rử? ^ſ Nhà thì khác, chúa nhà thì khác: ^t blời thì khác, Chúa blời thì khác. ^u như thể nhà là vật chảng biét đều gì ^x blời cu᷄̃ ꞗệy những xác khou᷄ chảng biét đi gì, chảng thou᷄ mlẽ gì sốt. ^y Vì ꞗệy chảng nên thờ blơì, chảng khá lạy blời, lạy đức Chúa blời, thờ đức Chúa blời thì mới phải. ^z nhin vì ſự éy khi thế gian nói ràng, lạy blời, thì thiéu một chữ Chúa, vì ꞗêy thì phải thêm đơm chữ éy: ^a mà từ này về ſau nói làm ꞗềy. tôi lạy đức Chúa blời, là Chúa cả tlên hết mọi ſự.   ^b Người ta chảng nên lạy blơì, huống lọ là lạy dết thì chảng khá: ^c vì chưng đết ở dưới chên ta, mọi ſự dơ dáy ta bỏ tlên mật đết: ^d lại ta lếy cày sắt mở đết làm giấng làm lỗ mạc ta, mà đết chảng có kêu làm ſao: ^e vì chưng đết chảng ſou᷄ chảng biét đều gì. ^f Vì ꞗệy ta chảng nên lạy đết. ^g ta nên lây một Chúa blời đết là Chúa thật hŏá ra blời đết mà chớ. ^h hãy còn mlời nói, ta nên lạy bụt chãng? ⁱ ſao᷄ le blời thì tlước, bụt thì ſau, ^k vì chưng Thíc ca làm cội rễ bụt Ngô, ^l mà ſinh ra đã có blời tlước ba nghìn nam do. ^m vì ꞗệy ta giảng tlước ſự đức Chúa blời, là cội rễ đầu mọi ſự: ⁿ ſau thì ta giảng ſự blời đết muân vật bởi đâu mà có, ^o cu᷄̀ ſự người ta ở thế này cho đến Thíc ca ſinh ra; ^p đŏạn thì phải xét, nên thờ Thíc ca chang? ^q có phải mlẽ thì phải làm, chảng phải thì chớ. ^r bay giờ ta phải hay có ba đứng bề tlên, gọi là ba cha, ta phải thờ, ở dứng nào, cho nên đứng ếy. ^ſ đứng dưới là cha mẹ ſinh thân xác cho ta: ^t đứng giữa là ꞗua Chúa trị nướcL ^u đứng tlên là đức Chúa blời đết, làm Chúa thật tlên hết mọi ſự: ^x có ba đứng nầy ta mới được ſóu᷄, được ở. ^y vì chưng ta có cha mẹ thì mới được thân xàc thịt nầy ſinh ra mà chớ: ^z ſaŏ le linh hồn ta chảng phải bởi cha mẹ mà ra đâu. ^a ta chiụ ơn mẹ vì có chiụ thai, mà ta ở tlao᷄ lào᷄ mẹ chín thàng mười ngày, ^b chiụ khôn khó mà đẻ ta, đŏạn ba nam bú mớm: ^c có khi thì mẹ cắt của miệng mình mà cho con ăn: ^d cu᷄́ có khi mẹ ăn miếng đáng, mà miếng ngon để dành cho con ăn: ^e lại có khi mẹ nàm chốn ướt, mà chốn ráo để cho con nàm. ^f Cha đẻ con đŏạn thì lo viẹc nuoi nếng, ^g vì ꞗệy có khi thì cha thức ſớm chảng ngũ, ^h mà làm nghề nọ nghề kia, chạy xuôi chạy ngược, ⁱ kiém của mà nuoi con. ^k thật con thaỏ kính cha mẹ thì thậm phải. ^l ví bàng có ai chảng thao᷄ kính, chảng khứng ꞗưng phép cha mẹ, ^m thạt thí có tội trạo᷄.   ⁿ Bua Chúa cu᷄̀ gọi là cha cả và nước, cu᷄̀ cắc dên: ^o chảng có ꞗua Chúa, thì nước ở an lành chảng được: ^p vì chưng ꞗua Chúa trị nước cho dên ờ được an lành. ^q vì ꞗệy ꞗua Chúa thì giữ nước, ^r và cho kẻo giạc bề ngŏài phá nước làm khốn dên ^ſ ſau thì ſửa tlao᷄ nứoc, ^t làm cho đại thần hŏà thŏận cu᷄̀ nhau ^u và tiẻu dên yeu đang thou᷄ việc cu᷄̀ nhau nữa. ^x Ví bàng chảng có ꞗua Chúa ſửa nước một ngày, ^y thạt là có ra những ſự laó daó, hổn hào tlao᷄ dên mà chớ. ^z đại thần tlao᷄ nước côên tử thì giúp ꞗua Chúa trị nham ſửa nước. ^a tiểu nhin thì ra tièn năm tièn qúi giúp viẹc ꞗua Chúa nữa. ^b Vì ꞗệy hễ là kẻ ở tlao᷄ nước phải kính dái ꞗua Chúa. ^c ví bàng có ai tlao᷄ nước mà theo ngụy thì chiụ phạt đã đáng. ^d hạy còn cha cả là Chúa cả tlên hết mọi ſự: ^e đã hŏá nên và giữ gìn blời đết muân vật cu᷄̀ hết mọi ſự. ^f naò có ai hồ nghi mà chảng chiụ thờ phượng đấy tlên hết mọi ſự, mà chảng dại ru? ^g khŏở xưa khi chưa có blời, chưa có đết, chưa có đi gì. ^h mà đã có một đúc Chúa blời thinh nhàn ꞗụi ꞗẻ ꞗệy chảng có thiéu gì ſột. ⁱ mới ſinh ra blời ſinh ra đết, ^k lại hŏá ra mọi ſự ở tlao᷄ blời nầy nữa. ^l tlên blời thì hŏá ra mặt blời mặt blang, cu᷄̀ ngôi ſao cho ta được ſáng. ^m ví bàng chảng có ſáng, ta ở làm ſao được? ⁿ dưới hạ giái nầy thì ſinh ra muâng chim cầm thú, hŏa quả, cây cối, rau cỏ cho ta được ăn. ^o cu᷄̀ có làm nên gõ, nước, lưả gió cu᷄̀ các kì ſự cho ta du᷄̀ ^p ví bàng thien hạ chảng có mưa chảng có náng ta ſou᷄́ làm chi được? ^q thạt blời đết cu᷄̀ mọi ſự ở tlao᷄ thé giái nầy bởi một đức Chùa blời rọu᷄ rãi vô cu᷄̀ mà có. ^r vi ꞗệy ta cám ơn đức Chúa blời là cha cả chúng tôi, và thờ phượng đếy tlên hét, mọi ſự thì thậm phải. ^ſ Dù mà có kẻ chảng hay chữ đại minh mấy, mà nóy ràng, ^t tlao᷄ sắch đại minh hay một khien thờ blời, thì chảng thou᷄ kinh sắch ^u vì chưng tlao᷄ kinh ſách ou᷄ khỏu᷄, và tlao᷄ ſách khác khien thờ thượng đé, ^x ắt thạt thượng đế là một đực Chúa blời, làm ꞗua Chúa cả tlên hết mọi, ſự, cu᷄̀ tlên hết mọi ꞗua Chúa. ^y lại ví bàng tlao᷄ tlao᷄ sắch ngo chảng có nói đến ſự đúc Chúa blời là cha cả ſinh ra mọi ſự, cu᷄̀ chảng có phải nao. ^z vì chưng đã có mlẽ ſáng tlao᷄ lào᷄ chúng tôi thì phải suy mlẽ này, ^a thạt có cha cả là Chúa cả hŏá ra mọi ſự, thì mới nên mọi ſự. ^b Nhin vì ſự éy thì đầu nam ꞗua Chúa An nam làm phép cả, ^c có đại thần cả và nước và cŏên cŏấc đều cu᷄̀ thien hạ đi cu᷄́ , ra giao ma tế thượng đế ^d đến khi ꞗua Chúa đã té thượng đế đŏạn, ^e thì đại thần cu᷄̀ kẻ cả tlao᷄ nước, ^f cu᷄̀ cả và thien hạ thì mới lạy ꞗua Chúa tlước mạt dên. ^g thoi đŏạn ai nếu thì vè nhà mà lạy cha mẹ cu᷄̀ kẻ bề tlên mình ou᷄ bà ou᷄ vải. ^h tlao᷄ việc nầy ta xét được người An nam lếy mlẽ mình mà thờ ba đứng cha, dù mà chưa biét tỏ tưàng. ⁱ thứ nhít là thượng phụ, thạt là thượng đế. ^k mà ꞗua Chúa An nam tế thượng đế tlước mạt thien hạ cu᷄̀ đại thần. ^l thay vì các dên ở chầu ꞗua Chúa khi làm việc ^m mà các dên ở đếy, dù mà chảng biét, mà đứng lạng, cu᷄̀ thờ thượng đế, là cha cả tlên hết mọi ſự, theo ꞗua Chúa ꞗệy. ⁿ làm việc té thượng đế đŏạn thì kẻ cả tlao᷄ nước đài thần cu᷄̀ các dên thì kính ꞗua Chúa mà lạy xuấng như thói An nam. ^o éy là thạt kính lạy tru᷄ phụ cả và nước, là ꞗua Chúa ^p ſau hết khi ai nếy về nhà mà lạy cha mẹ ou᷄ bà ou᷄ vải; ^q bởi vì có mlẽ ở tlao᷄ lào᷄ mình dĕại kính phụ thứ ba, là chức dươi ꞗệy. ^r Như có ba đứng cha, từ nhien hay biét cu᷄̀ có ba đứng thưởng phạt, ^ſ vì chưng cha nào ſinh đẻ con lành có ꞗưng mlơi cha, ^t thì cha thướng cho của cải mình: ^u ví bàng cha ſinh đẻ con kứng cổ chảng nghe mlời cha, ^x thì cha phạt, lếy roi mà đánh ^y ví bàng con chảng chừa lâu thì cha cu᷄̀ xua đi, má chảng cho của mềnh. ^z ſao᷄ le dù mà cha mẹ naò có con hièn lành ꞗưng phép, cho con mình làm quan thì chảng được. ^a mà cha mẹ nào có con dú mà chảng nghe mlời thì cu᷄̀ đánh chết chảng dược: ^b có đánh chết thì có vạ. ^c ſao᷄ le ꞗua Chúa có dên ꞗưng phép chảng nhửng là thướng mà cho tièn bạc của cải như cha mẹ, ^d và kửa nhà ruộng nương hơn cha mẹ nữa. ^e mà lại cho làm quan cuyèn bàng cou᷄ dên thì cu᷄̀ được. ^f ví bàng ai làm ngụy chảng ꞗưng lè lŏẹt tlao᷄ nước ^g ꞗua Chúa thì phạt được ^h chảng lọ là cất của, mà lại chém giét.   ⁱ ắt thạt thượng phụ là cha cả, chúa cả tlên hết mọi ſự, có thưởng có phạt trạo᷄: ^k vì chưng ai giữ đạo Chúa cả, thì Chúa thướng được no mọi ſự đời nầy, ^l mà lại đời ſau thưởng hàng ꞗui ꞗẻ ꞗệy. ^m ví bàng có ai chảng khứng thờ Chúa Cha, ⁿ mà lại thờ ma quỉ cu᷄̀ các vật: ^o đức Chúa blời thì phạt được và cất hết của thế nầy, ^p cu᷄̀ làm đau náng cho đến chết thì cu᷄̀ được: ^q mà lại phạt được vô cu᷄̀ bỏ xuấng tlao᷄ điạ ngoục chiụ khốn nạn đời đời. ^r Ai nếy xưa nay mà chưa biét thạt chúa blời đết, cu᷄̀ chưa có thờ cho nên; ^ſ nay có mới ſáng ra, khi có rao lệnh đức Chúa blời: ^t ai giảng đạo cho thì như ſai vien rao lẹnh đức Chúa blời ſai cho, ^u mà làm cho được khỏi phạt^{[đính chính 14]} khốn nạn vô cu᷄̀, ^x lại cho được chiụ thướng ꞗui ꞗẻ vô cu᷄̀ ꞗệy. ^y chớ có nói, đạo nầy là đạo pha lang: ^z vì chưng đạo thánh^{[đính chính 15]} đức Chúa blời là ſáng, và tlước, vá mlớn hơn mặt blời: ^a nói thí dụ, mạt blời ſoi đến nước nào, thì làm ngày ſáng nước éy; ^b dù mà nước khác chưa thấy mặt blời maọc lên, hãy cón chiụ tối đêm, ^c ſao᷄ le chảng có ai gọi mặt blời là mặt blời nước éy, dù mà đã chiụ ſáng mặt blời ſoi nó tlước. ^d Vì chưng mặt blời là chung cả và thế giái, ^e mà đã có tlước hơn nước éy ſoi cho: ^f đạo thánh đức Chúa blới thì cu᷄̀ ꞗệy: ^g dù mà có nước nào đã chiụ đạo tlước, ^h cu᷄̀ chảng nên gọi là đạo nước nọ nước kia ⁱ thạt tên là đạo thánh đức Chúa blơi, là chúa tlên hét mọi ſự, ^k thạt là đạo thánh, và tlước, và trạo᷄ hơn no mọi nước thien hạ. ^l ếy là đạo thánh đức Chúa blời đã ſang ſoi đến nước An nam nầy, ^m chớ có ai đáo᷄ con mật thieng lieng ở tlao᷄ linh hồn, và tlo᷄ lào᷄ ta: ⁿ mà lại chiụ^{[đính chính 16]} lếy đạo chính phải mlẽ, hết lào᷄ hết sức: ^o lại ghét mà bỏ đi những tối tăm mù mịt tội lỗi đã pham xua nay, ^p mà cảm ơn đức Chúa cả cho ꞗêy giờ đạo ſáng, dù mà đã có tlước khi chưa có blời, và chiụ lếy hết lào᷄ ^q mà lại cho được ſáng lào᷄ nữa, thì phải lại đức Chúa blời, mà cầu đếy cho nên.

1. ▲ Gốc: ſưc được sửa thành ſức: chi tiết
2. ▲ Gốc: kièm được sửa thành kiém: chi tiết
3. ▲ Gốc: ſòu᷄ được sửa thành ſóu᷄: chi tiết
4. ▲ Gốc: viẹ được sửa thành viẹc: chi tiết
5. ▲ Gốc: vó được sửa thành nó: chi tiết
6. ▲ Gốc: kốn được sửa thành khốn: chi tiết
7. ▲ Gốc: khói được sửa thành khởi: chi tiết
8. ▲ Gốc: bựt được sửa thành bụt: chi tiết
9. ▲ Gốc: rang được sửa thành ràng: chi tiết
10. ▲ Gốc: từ được sửa thành tự: chi tiết
11. ▲ Gốc: lay được sửa thành lạy: chi tiết
12. ▲ Gốc: éi được sửa thành ếy: chi tiết
13. ▲ Gốc: cách được sửa thành các: chi tiết
14. ▲ Gốc: phat được sửa thành phạt: chi tiết
15. ▲ Gốc: thành được sửa thành thánh: chi tiết
16. ▲ Gốc: chiu được sửa thành chiụ: chi tiết