Tặng nhân

Tặng nhân - 贈人
của Nguyễn Du

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán Việt	Dịch nghĩa
盈盈一水對孤村中有高人不出門蕉鹿夢場心不競秦隋往事口能言春雲滿徑群麋鹿秋稻豋場督子孫我欲掛冠從此逝與翁壽歲樂琴樽	Doanh doanh nhất thủy đối cô thôn Trung hữu cao nhân bất xuất môn Tiêu lộc^[1] mộng trường tâm bất cạnh Tần Tùy^[2] vãng sự khẩu năng ngôn Xuân vân mãn kính quần mi lộc Thu đạo đăng trường đốc tử tôn Ngã dục quải quan tòng thử thệ Dữ ông thọ tuế lạc cầm tôn.	Một dòng sông đầy ngăn một xóm hẻo lánh Trong đó có một cao sĩ không ra khỏi cửa Giấc mộng "lá chuối dấu hươu" lòng không tranh đua Chuyện cũ đời Tần đời Tùy miệng vẫn kể lại được Mây mùa xuân phủ đầy lối đi, làm bạn cùng hươu nai Lúa mùa thu đầy đồng, lo đôn đốc con cháu Ta muốn treo mũ ra về theo ý nguyện Để cùng ông gảy đàn uống rượu vui hưởng tuổi già.

Chú thích

▲ Lá chuối và con nai. Sách Liệt tử chép: Có người tiều phu thấy một con nai bị thợ săn đuổi chạy hoảng, bèn đón đường đánh chết. Vì mắc đi đốn củi chưa đem về được, phải đem dấu một nơi kín đáo và lấy lá chuối phủ kín. Lúc trở về quên lửng không biết dấu nơi nào, bèn cho là chuyện chiêm bao, vừa đi vừa lẩm bẩm kể câu chuyện. Một người đi đường nghe kể lể, theo lối đó mà đi tìm thì thấy một con nai dấu dưới lá chuối. Về nhà bảo vợ: "Lúc nãy anh kiếm củi mộng bắt được con nai mà không biết ở chỗ nào. Bây giờ ta tìm được nai thì kẻ kia là mộng thật". Vợ đáp: "Hay là chính anh mộng thấy người kiếm củi bắt được nai, chớ làm gì có người kiếm củi thật. Thế là anh mộng thật chăng?". Chồng nói: "Đây ta cứ biết được nai là được nai cần gì phải biết rõ rằng ta mộng hay hắn mộng". Người kiếm củi về nhà đêm mộng thấy chỗ mình dấu nai và người đến lấy mai mình dấu. Theo mộng tìm được người và nai. Bèn kiện đòi nai lại. Quan không biết xử sao cho phải bèn truyền chia đôi con nai, mỗi người lấy một nửa
▲ Chuyện đời Tần Tùy. Có lẽ do tích trong bài Đào hoa nguyên ký của Đào Tiềm: "Những người trong núi không biết chuyện bên ngoài thời họ đang sống, nhưng nhớ chuyện đời xưa nhà Tần nhà Tùy"

[1] ▲ Lá chuối và con nai. Sách Liệt tử chép: Có người tiều phu thấy một con nai bị thợ săn đuổi chạy hoảng, bèn đón đường đánh chết. Vì mắc đi đốn củi chưa đem về được, phải đem dấu một nơi kín đáo và lấy lá chuối phủ kín. Lúc trở về quên lửng không biết dấu nơi nào, bèn cho là chuyện chiêm bao, vừa đi vừa lẩm bẩm kể câu chuyện. Một người đi đường nghe kể lể, theo lối đó mà đi tìm thì thấy một con nai dấu dưới lá chuối. Về nhà bảo vợ: "Lúc nãy anh kiếm củi mộng bắt được con nai mà không biết ở chỗ nào. Bây giờ ta tìm được nai thì kẻ kia là mộng thật". Vợ đáp: "Hay là chính anh mộng thấy người kiếm củi bắt được nai, chớ làm gì có người kiếm củi thật. Thế là anh mộng thật chăng?". Chồng nói: "Đây ta cứ biết được nai là được nai cần gì phải biết rõ rằng ta mộng hay hắn mộng". Người kiếm củi về nhà đêm mộng thấy chỗ mình dấu nai và người đến lấy mai mình dấu. Theo mộng tìm được người và nai. Bèn kiện đòi nai lại. Quan không biết xử sao cho phải bèn truyền chia đôi con nai, mỗi người lấy một nửa

[2] ▲ Chuyện đời Tần Tùy. Có lẽ do tích trong bài Đào hoa nguyên ký của Đào Tiềm: "Những người trong núi không biết chuyện bên ngoài thời họ đang sống, nhưng nhớ chuyện đời xưa nhà Tần nhà Tùy"

[1]

[2]