Thơ Tản Đà/3
THẤT NGÔN CỔ PHONG TRƯỜNG THIÊN
Thăm mả cũ bên đường
Chơi lâu nhớ quê về thăm nhà,
Đường xa, người vắng, bóng chiều tà.
Một dẫy lau cao, làn gió chạy,
Mấy cây thưa lá, sắc vàng pha.
Ngoài xe chơ một đống đất đỏ,
Hang hốc đùn trên đám cỏ gà.
Người nằm dưới mả ai ai đó?
Biết có quê đây, hay vùng xa?
Hay là thủa trước kẻ cung đao?
Hám đạn, liều tên, đón mũi dao;
Cửa nhà xa cách, vợ con khuất,
Da ngựa gói bỏ lâu ngày cao.
Hay là thủa trước kẻ văn-chương?
Chen hội công danh nhỡ lạc đường.
Tài cao phận thấp, chí khí uất,
Giang hồ mê chơi quên quê hương.
Hay là thủa trước khách hồng-nhan?
Sắc-sảo khôn-ngoan giời đất ghen;
Phong trần xui gặp bước lưu-lạc,
Đầu xanh theo một chuyến xuân tàn.
Hay là thủa trước khách phong-lưu,
Vợ con đàn hạc đề-huề theo;
Quan san xa lạ, đường lối khó,
Ma thiêng, nước độc. phong sương nhiều.
Hay là thủa trước bậc tài danh?
Đôi đôi lứa lứa cũng linh-tinh;
Giận duyên tủi phận hờn ân ái,
Đất khách nhờ chôn một khối tình.
Suối vàng sâu thẳm, biết là ai,
Mả cũ không ai kẻ đoái-hoài.
Trải bao ngày tháng chơ chơ đó,
Mưa rầu, nắng rãi, giăng mờ soi.
Ấy thực quê hương con người ta.
Dặn bảo trên đường những khách qua:
Có tiếng khóc oe thời có thế,
Trăm năm ai lại biết ai mà!