Trang:Bai dien thuyet cua cu Phan Boi Chau ngay 17 Mars 1926.pdf/13

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 9 —

gì, gia đình cũng chẳng oán làm gì. Trời đã sanh ra các chị em, chắc cũng có trí khôn hay tự lập, nước Việt-Nam đả sảng xuất các chị em, thì các chị em chắc cũng năng lực hay tự cường.

Chị em nếu một mai hăng hái nghỉ làm người, quyền lợi của loài người quyết ra tranh lấy, phẩm cách của loài người quyết ra sức giữ lấy. Xả-hội hủ kia, có ngày ta chỉnh-đốn, gia đình ác kia, có ngày ta cải-lương, rồi đây sẻ lấy thân đào liểu mà đở gánh non sông, xúm xức quần xoa mà xây vận hội; chắc một ngày kia bà Trưng-Nữ-Vương thứ hai xuất hiện ở thế kỷ nầy. Song chỉ lo có một sự: Nước Nam xưa nay không có nữ học, cho đến những phường hào kiệt không râu, anh hùng có yếm chỉ vì học vấn không có đường mở mang, nên trí thức cao không có thang mà bước tới, học-vấn mỗi ngày mỗi thua, trí thức mỗi ngày mỗi kém, nên nổi 12 triệu lẻ đồng bào ngày ngày đêm đêm chỉ quanh quẩn trong vòng mù mịt. Cái mồ lười nhác, cái ngục ngu hèn chôn nhốt hết vô số người anh thư nữ kiệt, thành ra cái hào kiệt của loài người, cái sự nghiệp của loài người, chỉ là của riêng cho những người cấp ba-tons, đeo bài ngà mà thôi.

Ấy là những đều cổ, kể lại thêm buồn, âu là ta đờn một khúc mới cho hay, để cho chị em đổi buồn làm vui, đổi tiếng khóc làm tiếng hát. Vậy tôi phơi gan trải ruột, kể mấy câu sau nầy:

Bây giờ nhờ ơn nước bảo-hộ đã thiết lập nữ học-đường chị em đả bỏ lốt bà lớn, cô hai, mà lên làm bà giáo, cô trợ, đả đổi gián ả-nho, mợ cả, mà ra các chị nữ học-sanh. Thế thì bóng đèn học-vấn đả có chút sáng mảy may, khoản cửa văn-minh đã có một mối đường mà chen tới. Nay mai Chánh-Phủ Bảo-hộ, nếu không dùng Chánh-Phủ áp chế dân