Trang:Dao duc va luan ly Dong Tay.pdf/11

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
ĐẠO ĐỨC VÀ LUÂN-LÝ ĐÔNG TÂY

Thưa anh em đồng-bào,

Thấy tôi là người tuỗi tác, ở lâu năm bên Pháp mới về, anh em đồng-bào có lòng quá yêu, nhường cho tôi bước đầu lên diển-dàn nhà hội « Việt-Nam » ta đây, để tỏ ý-kiến và hi-vọng của tôi đối với xã-hội Việt-Nam ta từ ấy đến giờ, thì tôi rất lấy làm cãm tạ vô cùng.

Không nói, tưởng anh em đồng bào cũng đả biết tôi vì quyền lợi cũa dân tộc Việt-Nam mà phải lăn lóc đến mười tám năm nay. Trong khoản 18 năm đó (hơn 11 năm ỡ Pháp) thường mong mỏi được gặp mặt anh em đồng-bào nơi cố-hương đặng tỏ chút ý-kiến và những sự đã được nghe thấy trong khi trôi nỗi nơi đất khách quê người. Không ngờ giấc mộng được thành, trỡ về nơi miếng đất chôn nhau cắt rún, giáp mặt anh em đông đủ thế nầy. Tôi vui mừng quá.

Thưa anh em đồng-bào, nay tôi đả được gặp mặt anh em đông đủ ở đây, tôi xin anh em cho phép tôi giải bày đôi chút ý-kiến về « đạo-đức luân-lý Đông-Tây » và mong rằng anh em đễ ý hiễu cho.

Đáng lẻ, theo thời nay, không thiếu chi vấn đề rất quan trọng làm rúng động cả các dân tộc trên hoàn cầu, tôi có thể nói chuyện cùng anh em được, thế mà tôi lại không lựa đến mấy vấn-đề mới mẻ ấy, chĩ chọn lấy cái vấn-đề « Đạo-đức và luân lý » rất cầm thường mà rất củ-kỷ thế nầy!

Tôi chọn lấy vấn đề nầy, là vì tôi tưởng rằng từ xưa đến nay bất cứ dân tộc nào, bất luận quốc-gia nào, dầu vàng, dầu trắng, dầu yếu, dầu mạnh, đã đứng cạnh tranh hơn thua với các dân tộc trên thế-giới thì chẳng những thuần nhờ cái sức mạnh mà thôi, mà phải nhờ có đạo đức