I
NHÀ Lê, sau khi Trang-tôn trung-hưng ở sông Tất-mã, nhờ có Trịnh Kiểm giúp sức, mới dẹp yên đảng họ Mạc, trở về được chốn cố-đô. Từ đó họ Trịnh đời đời nối ngôi làm Chúa, giữ hết đại-quyền, nhà vua dần dần suy yếu.
Truyền qua vài đời, đến hiệu Cảnh-hưng, triều Hiển-tôn, Trịnh Sâm lên giữ ngôi Chúa, lại càng chuyên-quyền cậy thế, làm oai làm phúc, vua Lê chỉ còn một việc chắp tay rủ áo, ngồi trên ngai vàng làm vì.
Sâm cũng là bậc cương-minh, anh-đoán, trí-tuệ hơn người, có đủ văn-tài, võ-lược, xem khắp sử-sách, lại biết làm văn làm thơ, không phải một người tầm-thường.
