CHƯƠNG THỨ CHÍN
ĐƠN-TỪ, THƯ-KHẾ
I. — Đơn xin khẩn điền.
Ngày......tháng......năm......
Bẩm lạy quan Tổng-đốc,
Tên tôi là Đặng-đình-Mai, ở làng Phượng-vũ, tổng Phượng-vũ, huyện Thượng-phúc, phủ Thường-tín, tỉnh Hà-đông, vốn nghề làm ruộng. Nay tôi thấy trong tổng tôi, về làng Đông-quan có thửa ruộng công-điền ước chừng năm mẫu, bên Đông giáp đường cái quan, bên Tây giáp ruộng của Nguyễn-văn-Sách; bên Nam giáp một cái gò; bên Bắc giáp một cái ao của làng ấy. Dân làng Đông-quan phải xiêu tán, ruộng không cày cấy, vì thế tôi xin quan lớn cho phép tôi khai khẩn làm thành ruộng, trong ba năm tôi xin đem vào sổ nạp thuế để cho ruộng đất khỏi phải bỏ hoang.
| Phượng-vũ tổng, Chánh-tổng Cung-hữu-Tài nhận thực. |
Nay bẩm. Đặng-đình-Mai tự ký. |
2. — Đơn xin giảm thuế
Ngày......tháng......năm......
Bẩm lạy quan Đốc-lý,
Tên tôi là Lê-văn-An, làm thợ rèn ở phố hàng Đồng, hộ thứ hai, thành-phố Hà-nội, có đơn vào kêu Quan lớn như sau này:
Nguyên tôi làm nghề thợ rèn, mấy năm trước phải đóng thuế môn-bài mỗi năm có ba đồng bạc. Đến năm nay thì thấy thuế tăng lên mười-hai đồng. Tôi đã nộp đủ rồi, nhưng mà nặng lắm, sức tôi chịu không nổi, sợ từ đây về sau đóng không đủ thuế, phải tội với Quan lớn. Vậy tôi làm đơn này xin Quan lớn bớt cho tôi chịu thuế mỗi năm là sáu đồng, vì lò tôi ít vốn lắm, làm mỗi ngày được vài ba đồ vật, bán được độ một vài đồng mà thôi, tính lời ra không đủ ăn, còn biết lấy gì mà đóng thuế cho đủ được.
Xin Quan lớn xét lại thương cho tôi được nhờ ơn Quan lớn.
| Phố-trưởng: Hoàng-văn-Thọ nhận ký. |
Nay bẩm. Chủ lò: Lê-văn-An điểm chỉ. |
