Cái chương-tình chế-tạo về thủy-quân năm ngoái Nghị-viện đã quyết-nghị, còn định tăng thêm lên rất dữ nữa, vì thêm đến hơn 30 vạn tấn ; hiện nay có mấy chiếc đã hạ xưởng, bắt đầu làm. Cứ tuần-tự thì đến cuối năm 1919 mới xong cả, nhưng từ khi khai-chiến với nước Đức đến giờ, nước Mĩ tất hết sức chế-tạo cho nhanh hơn lên.
Ấy cái thủy-quân của nước Hoa-kỳ to mà mạnh như thế. Cái thủy-quân ấy nay đã vào sánh vai với thủy-quân của Đồng-minh, thì giúp cho Đồng-minh được mạnh lên biết chừng nào. Cứ so-sánh hai đảng địch-quốc, thì bên Đồng-minh được nước Hoa-kỳ vào cuộc, có thể mạnh hơn bên Đức-Áo đến gấp 6 lần !
Đương buổi như bây giờ thì thương-thuyền là cái vai-cánh rất yếu-cần cho chiến-thuyền. Về đường ấy cái phần giúp của nước Hoa-kỳ cho Đồng-minh lại càng quí báu lắm nữa. Thương-thuyền của nước Hoa-kỳ đứng bực nhất trong thế-giới, ngang với thương-thuyền nước Anh. Nhớn nhỏ được 3 vạn 1 nghìn chiếc, sức truyển nước gồm cả là 8 triệu tấn. Trong khoảng năm mới rồi (1916) lại tăng thêm lên được ngót 55 vạn tấn nữa.
Chiến-thuyền của nước Mĩ sang giúp các nước Đồng-minh thì giúp ra cách thế nào cho có hiệu-lực ? Chắc là trước nhất lấy ra mấy chiếc hạm-đội Anh, Pháp, Ý. Tuần-dương-hạm, khu-trục-hạm thì có thể dùng để di hộ-tống những tầu chở quân, chở đồ binh-khí, đạn dược, lương-thực từ Gia-nã-đại (Canada) hoặc tự nước Hoa-kỳ về Âu-châu. Nhưng mà được việc nhất là có một hạnh tầu nho nhro, tầu vợt, tầu đánh cá, tầu đi tuần, v. v. Có thể đặt võ-trang ngay mà dùng để đi sẵn tầu ngầm được. Bộ Thuỷ-quân nước Mĩ đã tính chỉ trong mấy tuần-lễ là có thể tổ-chúc được một cái hạm đọi từ 2 nghìn đến 2 nghìn 5 trăm chiếc như thế. Những tầu nhỏ ấy thường thấp, không cao lên trên mặt, không sâu xuống dưới nước mấy tí, ít cái diện tích cho tầu ngầm phạm đến được, dùng để đánh tầu ngầm thì thực tiện lợi lắm.
Ấy cái phần giúp của nước Mĩ về việc quân như thế. Về đường lý-tài kinh-tế lại còn được nhiều hơn nữa. Cuộc lý-tài của nước Mĩ xưa nay chưa từng được bao giờ tốt bằng mấy năm nay. Cả thế giới như đua nhau gánh vàng đem đổ vào đất Mĩ. Ông Ch. Hughes độ đầu năm nay ra ứng bầu chức tổng-thống, trong nhời diễn-thuyết có nói rằng : « Nước ta đương gặp buổi thịnh-vượng lạ lùng. Cổ-kim chưa có một nước nào được thịnh-vượng bằng nước ta như bây giờ. » Cứ thử nghĩ hiện bây giờ trong tủ bạc các nhà ngân-hàng ở nước Mĩ dựng được ngót 1 vạn 3 nghìn 205 triệu phật-lăng bằng tiền-vàng, chia ba một phần tiền vàng
