Trang:Nho giao 1.pdf/148

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

152
NHO-GIÁO


Một hôm thầy Tử-Lộ hỏi Phu-tử rằng: « Người quân-tử có buồn không? — Phu-tử nói rằng: « Vô giã. Quân-tử chi tu hành giã, kỳ vị đắc chi giã, tắc lạc kỳ ý; ký đắc chi, hựu lạc kỳ trị: Hữu chung thân chi lạc, vô nhất nhật chi ưu. Tiểu-nhân tắc bất nhiên, kỳ vị đắc giã, hoạn phất đắc chi, ký đắc chi, hựu khủng thất chi: Thị dĩ hữu chung thân chi ưu, vô nhất nhật chi lạc giã 無 也.君 子 之 修 行 也,其 未 得 之 也,則 樂 其 意;既 得 之,又 樂 其 治:有 終 身 之 樂,無 一 日 之 憂.小 人 則 不 然,其 未 得 也,患 弗 得 之,既 得 之,又 恐 失 之:是 以 有 終 身 之 憂,無 一 日 之 樂 也: Không buồn gì. Cách sửa việc làm của người quân-tử, lúc chưa được đạt cái chí, thì vui ở cái ý muốn của mình. Cả đời lúc nào cũng vui, không có một ngày nào buồn. Kẻ tiểu-nhân thì không thế. Khi chưa được thì lo không được, khi đã được rồi lại sợ mất cái đã được. Bởi thế chỉ lo suốt đời, không có một ngày nào vui vậy. » (Khổng-tử gia-ngữ: Tại-ách, XX).

Khổng-tử thường khen thầy Nhan-Hồi rằng: « Hiền tai Hồi giã! Nhất đan tự, nhất biều ẩm, tại lậu hạng, nhân bất kham kỳ ưu, Hồi giã, bất cải kỳ lạc. Hiền tai Hồi giã! 賢 哉 囘 也!一 簞 食,一 瓢 飲,在 陋 巷,人 不