Trang:Nu quoc dan tu tri.pdf/20

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 18 —
Phụ-trương

Bài diễn thuyết của cụ Phan-bội-Châu đọc tại hội Nữ-Công ngày Khai-Giảng 28 Juin 1926.

Thưa các bà, các ông, các cô,

Cái thân lưu ly trần trọc chân trời góc bể hơn hai mươi năm mà lại có một ngày được gặp chị em bà con đông đúc như thế nầy mà trong một ngày đó lại tức là hội nữ-công ở Huế vừa thành lập, thực là sự sung-sướng của chúng tôi không biết bao nhiêu mà nói. Những sự sung sướng vui vẻ, không những vì chúng tôi được gặp chị em bà con mà thôi đâu, thật chỉ vì được thấy hội Nữ-công thành-lập. Hội Nữ-công thành-lập là sự vui vẻ sung sướng chung, mà thứ nhất là sự vui vẻ sung sướng riêng của chúng tôi, bởi vì chúng tôi ở đất khách trông thấy đàn bà con gái nước người ta, hội nọ hội nầy, đoàn già đoàn trẻ, rần rần rộ rộ như cá nhảy chim bay, như những hội: Ái-quốc phụ nhân, hội, Phụ nữ lao động hội ở nước Nhật-Bản, Nữ-tử thanh niên hội, Phụ nhân liên-hiệp hội ở nước Trung-Hoa, Phụ nữ tham chính hội ở nước Anh nước Mỷ, đều là quần thoa kết đội, cân quắc lên đàng, cái sự-nghiệp hợp-quần e có lẽ xô đạp đám mày râu, mà mở mang một vùng tân thế giới. Tôi đương khi đất khách ngậm ngùi dưới ngọn đèn hiu hắc, giở pho lịch sử cổ của mình ra xem, từ xưa đến nay, không có một chữ nào mà kể đến người đàn bà con gái nước ta có việc gì hay nhóm họp, ở ngoài cạnh-buồm khóe-bếp, bỏ mấy cỗ tài-bàn tứ-sắc, không thấy một sự công gì. Trông người lại ngắm đến ta, chao ôi! con gái đàn bà thế thôi, đau đớn xót xa buồn rầu chua chát, giọt nước mắt rửa mặt hàng ngày suốt đêm. Nào hay đâu vừa về nước, chưa bao nhiêu ngày, mà thoạt thấy hội Nữ-công thành lập.

Hội Nữ-công thành-lập, mà ở chốn kinh-đô là một chốn mây mù man mát, gió thu ngục quỉ trong mấy