Bước tới nội dung

Trang:Phe binh Nho giao Tran Trong Kim.pdf/14

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
12
PHE BINH NHO GIAO

Hơn nữa các cuộc phê-bình văn chương cũng giống như cuộc đá bóng, mình đá đi, lại phải có người đá lại và phải có người chứng kiến, thì mới là sự công bằng. Hiện nay ông Kim tuy già nhưng vẫn còn mạnh, Hán-học tuy tàn, nhưng hãy còn ít ông nhà nho hiểu thấu chân-tướng của Nho-giáo. Lúc này đem bộ “Nho giáo” phê bình, tức là một cuộc đá bóng còn có bên địch và còn có người đứng làm trọng-tài Hoãn lại một vài năm nữa, hoặc giả ông Kim sức già yếu, không viết được bài cãi lại, hay là các ông nhà Nho dần dần điêu-linh, không còn ai làm chứng cho sự phải quấy của đôi bên, thì cuộc phê-bình ấy không có giá trị gì nữa.

Trên kia tôi nói bây giờ phê bình mới vừa là ý như thế.

Tuy vậy “Nho-giáo” tuy có nhiều chỗ sai lầm, nhưng mà những chỗ sai lầm ấy phần nhiều ở cuốn thứ nhất. Từ cuốn thứ hai trở đi, hầu hết dịch theo sách Tầu không bị sai lầm mấy nỗi. Nếu đem công mà trừ với tội, thì nó vẫn là có công với nền văn học nước nhà. Có lẽ thứ sách ghi lại học thuật tư-tưởng đời cổ của mình ngoài này cũng khó mà mong có bộ thứ hai.