Trang:Quoc van trich diem 1930.pdf/231

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này cần phải được hiệu đính.
211
NGUYỄN-KHẮC-HIẾU

nhà gianh vách đất chưa là nghèo; võng, lọng, ngựa, xe chưa là vinh; xiềng, xích, gông, cùm chưa là nhục. Những cái đó chỉ như một ván tổ-tôm; một cái búng-quay, một tiếng sóc-đĩa, làm cho ta đương mừng hóa lo, đương buồn hóa sướng, say mê chìm đắm, khóc hão, thương hoài. Cuộc đỏ đen còn ở lại với đời, thời ấm chè tàu, điếu thuốc lá[1], chén rượu cúc, bát cháo gà, không không thèm đòi, có cũng ăn chơi; trăm năm giũ áo chốn trần-ai, còn gì mới là được.

Ông Khổng-tử khi trước, lúc đi câu, lúc đi bắn, lúc làm quan nhỏ, lúc làm quan to, lúc đi chơi lang-thang, lúc ngồi nhà dạy học: tan cuộc 72 năm, còn được lại hai chữ thánh-sư. Ông Nã-phá-Luân (Napoléon) lúc làm quan, lúc làm vua, lúc làm tướng, lúc trong tay 80 vạn quân lính, gầm hét châu Âu, lúc một mình giam lỏng chốn bãi bể; tan cuộc 52 năm, còn lại được một tiếng anh-hùng.

Cũng có kẻ không to mà được bé, không nhiều mà được ít thời như ông Trương-Tuần, ông Hứa-Viễn, chữ song-trung 1, ông Mẫn-Tử chữ hiếu, 2 ông Quí-Bố chữ hoàng-kim-nặc, 3 ông Tiếp-Dư một chữ cuồng 4.

Còn như Vương-Khải, Thạch-Sùng 5, Lý-Cầm, Lý-Tiến 6, bạc năm canh tha hồ mở bát, vỗ túi về không. Át-Trần, Mai-Kiện 7, Tần-Cối 8, Trương hoằng-Phạm 9, không những về không, để thêm tiếng cờ gian bạc lận. Nay cứ lấy lẽ thường mà nói, thời con người ta đã đem thân chơi cuộc đời, cũng nên liệu tính làm sao, lúc đứng dậy kiếm đôi ba chút. Có lẽ đánh bạc không mong được, mà chỉ thức đêm ăn nhục-phở?

Này ai ơi! Thử trèo bức tường đổ, trông quãng đồng xa, mồ con mả lớn, chỗ năm chỗ ba, chẳng quan thời dân, chẳng trẻ thời già, trước cũng người cả, bây giờ


  1. Thuốc tây.