vi mà không được sung-sướng bằng nhân-ngãi tôi, ngồi mát ăn bát đầy. Đến khi vợ tôi mất mà tôi vẫn còn ôm-ấp với người yêu giọc đường! Thảm-đáp thay! cho em, hỡi Nguyễn-Thị-Dần mình hỡi, cùng với ta từ thủa còn hèn, mà lúc lâm-chung có chồng thành ra không được nhìn nhau trong trận thở cuối cùng! Đau lòng mình mà tôi bây giờ cũng sót giạ lắm!
Nói đến đấy ông Phán Lưu-Phan khóc nức-nở dàn-dụa nước mắt ra. Ông Nguyễn-Ngô-Hữu an-ủy thế nào cũng không được một lát ông Phán lại nói: Anh ơi, tôi cùng Thị-Xuân về quê tống-táng cho vợ tôi xong, thôi cờ đã đến tay, phất cho thỏa sức, cái gia-tài của tôi theo chân nối gót nó mà khánh-kiệt. Nó chuyên bòn cũng lắm, mà nó phung-phá cũng nhiều, tôi bây giờ không còn một tí gì cũng do từ yêu nó mà đến nỗi. Hai con tôi từ khi mang về Hà-nội, quản-dưỡng không có người, một đứa trai chẹt xe điện chết, một đứa gái bị mẹ mìn bắt mất. Rồi ra trơ có một mình tôi với nó, sau nó lấy cớ lương nó ít không đủ nuôi nhau, lại sui dục tôi đi xin việc. Cùng bất-đắc-dĩ tôi cũng phải theo. Tôi vừa đệ giấy đi xin việc được vài hôm thời nó đã theo một người « a-dăng téc-ních » xuống tầu vào Sài-gòn mà bỏ tôi lại ở chốn Hà-thành trơ-vơ, đất khách một thân tiều-tụy, ấy vừa hôm nào tôi vừa cùng nó cùng ăn tết ở phố hàng Gà mà thế nào đến mồng mười tết nó đã theo người ta nỡ lòng dứt nghĩa tôi cho đành được.
Nói đến đấy ông Phán Lưu-Phan uất lên, nằm yên một lúc, rồi mới lại nói:
— Than ôi! Sau khi nó đi ba ngày tôi mới được biết đích thực tin-tức, bấy giờ giấc say đắm mê-man của tôi mới tỉnh! Hồi-tưởng lại thì tội-lỗi chứa-chan! Tôi muốn trở về cố-hương thăm mả vợ xưa khóc vài tiếng giãi chút lòng đau. Bèn dọn-dẹp bán-chác đi được ít tiền, sáng ngày lên xe hỏa về. Bước lên xe hỏa bấy giờ cái mối nghĩ-ngợi đã bời-bời, xuống đến la-ga Đình-dù chèo lên cái xe tay mỗi bước là một bồi-hồi. Bên tai tôi nghe hình như có tiếng con Thị-
