Trang:Viet Nam Su Luoc 1.djvu/278

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được phê chuẩn.
266 — VIỆT - NAM SỬ - LƯỢC
 

những tôn-thất và công-thần thì bị đánh-đuổi, dân sự thì bị hà-hiếp, lòng người ta-oán, thiên-hạ mất cả trông-cậy, triều-thần có nhiều người bỏ quan trốn đi.

Tháng chạp năm kỷ-tị (1509) có Giản-tu-công tên là Oanh 簡 修 公 瀠 cháu vua Thánh-tông, là anh em con chú con bác với ngài, bị bắt giam. Ông đút tiền cho người canh ngục mới được ra, trốn về Tây-đô, rồi hội với các quan cựu-thần đem binh ra đánh bắt vua Uy-mục và Hoàng-hậu Trần-thị giết đi.


VII. LÊ TƯƠNG-DỰC (1510-1516)

Niên-hiệu: Hồng-thuận 洪 順

Giản-tu-công giết vua Uy-mục rồi tự lập làm vua, tức là vua Tương-dực 襄 翼.

Vua Tương-dực tính hay chơi-bời và xa-xỉ, như là sai người thợ tên là Vũ như Tô 武 如 蘇 làm cái điện 100 nóc, xây cái Cửu-trùng-đài, bắt quân dân làm trong mấy năm trời không xong, mà thật là hao-tổn tiền-của, chết hại nhiều người. Rồi lại đóng chiến-thuyền bắt đàn-bà chèo chơi ở hồ Tây. Lại tư-thông cả với những cung-nhân đời tiền triều. Vì hoang dâm như thế, cho nên sứ nhà Minh sang trông thấy ngài, bảo rằng ngài là tướng lợn, sự loạn-vong chắc là sắp tới vậy.

1. VIỆC THUẾ-MÁ. Việc thuế-má lúc bấy giờ thì đại-khái cũng như mấy triều trước, nhưng không biết rõ tiền-tài sản-vật đồng-niên thu được những gì. Đến đời vua Tương-dực thấy sử chép rằng trước thì thuế vàng thuế bạc đồng niên thu được:

Vàng mười, thứ tốt gọi là « kiêm-kim » 480 lượng
Vàng mười 2.883
Bạc 4.930
Nay vua Tương-dực định lệ đổi lại mỗi năm thu được:
Vàng mười thứ « kiêm-kim » 449
Vàng mười 2.901
Bạc 6.125