CHƯƠNG IV
NHÀ TIỀN-LÝ
前 李 氏
( 544 — 602 )
1. LÝ NAM-ĐẾ (544-548). Năm Tân-dậu (541) là năm Đại-đồng 大 同 thứ 7 đời vua Vũ-đế nhà Lương 梁 武 帝, ở huyện Thái-bình[1] có một người tên là Lý Bôn 李 賁, tài kiêm văn võ, thấy nước mình trong thì quan-lại Tàu làm khổ, ngoài thì người Lâm-ấp cướp phá, bèn cùng với những người nghĩa-dũng nổi lên, đánh đuổi Tiêu Tư 蕭 諮 về Tàu, rồi chiếm giữ lấy thành Long-biên 龍 編.
Lý Bôn có người gọi là Lý Bí, vốn dòng-dõi người Tàu. Tổ-tiên ở đời Tây-Hán 西 漢 phải tránh loạn chạy sang Giao-châu, đến lúc bấy giờ đã là bảy đời, thành ra người bản-xứ. Khi chiếm giữ được đất Giao-châu rồi, ông sửa-sang mọi việc, định lập nghiệp lâu dài. Qua năm quí-hợi (543) quân Lâm-ấp lại sang phá quận Nhật-nam, Lý Bôn sai tướng là Phạm Tu 范 修 vào đánh ở Cửu-đức 九 德 (Hà-tĩnh), người Lâm-ấp thua chạy về nước.
Năm Giáp-tí (544) đời nhà Lương bên Tàu, ông Lý Bôn tự xưng là Nam-việt đế 南 越 帝, đặt quốc-hiệu là Vạn-xuân 萬春,
- ▲ Cứ theo sách « Khâm-định Việt-sử » thì huyện Thái-bình thuộc về Phong-châu ngày trước, nay ở vào địa-hạt tỉnh Sơn-tây nhưng mà không rõ là chỗ nào, chứ không phải là phủ Thái-bình ở Sơn-nam mà bây giờ là tỉnh Thái-bình.
