Bước tới nội dung

Trang:Viet Nam Su Luoc 1.djvu/71

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được phê chuẩn.
BẮC THUỘC LẦN THỨ BA — 59
 
4. Phong-châu 峰 州 có 3 huyện (Sơn-tây)
5. Thang châu 湯 州 có 3 huyện (?)
6. Trường-châu 長 州 có 4 huyện (?)
7. Chi-châu 芝 州 có 7 huyện (?)
8. Võ-nga-châu 武 峨 州 có 7 huyện (?)
9. Võ-an-châu 武 安 州 có 2 huyện (?)
10. Ái-châu 愛 州 có 6 huyện (Thanh-hóa)
11. Hoan-châu 驩 州 có 4 huyện (Nghệ-an)
12. Diễn-châu 演 州 có 7 huyện (Nghệ-an)

Ở về phía tây-bắc đất Giao-châu lại đặt một châu nữa, gọi là Man-châu 蠻 州 gồm cả những Mường ở mạn ấy, lệ cứ hằng năm phải triều cống vua nhà Đường.

Ấy là đại-để cách chính-trị nhà Đường như vậy. Còn thường thì cũng loạn-lạc luôn: khi thì người trong nước nổi lên đánh phá như Mai Hắc-đế và Bố-cái đại-vương; khi thì những nước ở ngoài vào xâm-phạm, như nước Hoàn-vương và nước Nam-chiếu.

3. MAI HẮC-ĐẾ (722). Năm nhâm-tuất (722) là năm Khai-nguyên thứ 10 về đời vua Huyền-tông 玄 宗 nhà Đường, ở Hoan-châu có một người tên là Mai thúc Loan 梅 叔 鸞 nổi lên chống cự với quân nhà Đường.

Mai thúc Loan là người huyện Thiên-lộc, tức là huyện Can-lộc, tỉnh Hà-tĩnh bây giờ, mặt mũi đen sì, sức-vóc khỏe-mạnh, thấy quan nhà Đường làm nhiều điều tàn-bạo, dân-gian khổ-sở, lại nhân lúc bấy giờ lắm giặc-giã, ông ấy bèn chiêu-mộ những người nghĩa-dũng, rồi chiếm giữ lấy một chỗ ở đất Hoan-châu (nay thuộc huyện Nam-đường tỉnh Nghệ-an) rồi xây thành đắp lũy, xưng hoàng-đế, tục gọi là Hắc-đế 黑 帝.

Mai Hắc-đế lại kết hiếu với nước Lâm-ấp và nước Chân-lạp để làm ngoại viện.

Vua nhà Đường sai quan nội-thị là Dương tư Húc 楊 思 拗 đem quân sang cùng với quan Đô-hộ là Quang sở Khách 光 楚 客 đi đánh Mai Hắc-đế. Hắc-đế thế yếu chống không nổi phải thua chạy, được ít lâu thì mất.