Bước tới nội dung

Trang:Viet Nam Su Luoc 1.djvu/87

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được phê chuẩn.
KẾT - QUẢ CỦA THỜI BẮC - THUỘC — 75
 

Đông-Hán có Trương đạo Lăng 張 道 陵 soạn ra 24 thiên Đạo-kinh 道 經 giảng cái thuật trường-sinh. Bọn giặc Hoàng-cân Trương Giác 張 角 chính là học trò của Trương đạo Lăng. Đến đời nhà Đông Tấn lại có Cát Hồng 葛 洪 nói rằng được tiên-thuật rồi làm sách dạy những thuật ấy. Từ đấy về sau Đạo-giáo thịnh dần lên, tôn Lão-tử làm Thái-thượng Lão-quân 太 上 老 君.

Đời vua Cao-tổ nhà Đường có người nói rằng thấy Lão-tử hiện ra ở núi Dương-giác-Sơn 羊 角 山 xưng là tổ nhà Đường[1]! Vua Cao-tổ đến tế ở miếu Lão-tử và tôn lên là Thái-thượng Huyền-nguyên Hoàng-đế 太 上 玄 元 皇 帝. Bởi vậy nhà Đường trọng đạo Lão-tử lắm, bắt con cháu phải học Đạo-đức kinh.

Tuy đạo Lão về sau thịnh-hành ở nước Tàu, nhưng cũng không bằng đạo Phật. Đạo Phật là một đạo ở Ấn-độ đem vào nước Tàu, và lại là một tông-giáo rất lớn ở thế-gian này.

4. PHẬT-GIÁO. Tị-tổ đạo Phật là đức Thích-ca Mầu-ni 釋 迦 牟 尼. Không biết rõ ngài sinh vào đời nào. Cứ ý-kiến của đạo-phái ở về phía bắc đất Ấn-độ thì cho là ngài sinh về năm 1.028 trước Tây-lịch kỷ-nguyên, vào đời vua Chiêu-vương nhà Chu 周 昭 王. Còn đạo-phái ở phía nam thì cho vào năm 624. Những nhà bác-học thời bây giờ cho ngài sinh vào năm 558 hay là 520, cùng với Khổng-tử một thời.

Đức Thích-ca là con một nhà quí-tộc đất Ấn-độ. Ngài đã lấy vợ, có con, nhưng vì thấy người ta ở trần-thế này không ai khỏi được những khổ-não như sinh, lão, bệnh, tử, cho nên ngài bỏ cả vợ con mà đi tu, để cầu phép giải-thoát. Vậy đạo Phật cốt có hai chủ-ý: một là đời là cuộc khổ-não; hai là sự thoát khỏi khổ-não.

Người ta gặp phải những sự khổ-não như thế là tại mình cứ mắc trong vòng luân hồi 輪 迴 mãi. Vậy muốn cho khỏi sự khổ-não thì phải ra ngoài luân hồi mới được; mà ra ngoài luân hồi thì phải cắt cho đứt những cái nhân-duyên

  1. Lão-tử và vua nhà Đường cùng họ Lý 李.