Vũ trung tùy bút/Chương XC
Ta thường thấy sách Biệt lục chép rằng "Đời Lê năm Quang Thuận thứ bảy[1], đổi sáu viện làm sáu bộ, đặt ra mười hai xứ thừa tuyên, đổi lộ làm phủ, đổi chức Chuyển vận làm Tri huyện, chức Tuần sát làm chức Huyện thừa, đổi đạo Giao Bắc làm xứ Kinh Bắc thừa tuyên, đổi phủ Thiệu Thiên phủ Ứng Thiên làm phủ Lục Đàm, kẻ Duyên lại làm kẻ Xã trưởng. Năm Hồng Đức thứ hai[2] đổi xứ Thiên Trường thừa tuyên làm xứ Sơn Nam thừa tuyên, huyện Thanh Đàm làm phủ Thường Tín, huyện Ứng Thiên làm huyện Chương Đức, Nhai Châu làm châu Quỳnh Nhai. Năm thứ ba (1472) đặt ra chức Thanh hình Hiến sát sứ ti ở các đạo. Năm thứ tư (1473) đổi phủ Thượng Hồng làm phủ Nhân Hồng, phủ Hạ Hồng làm phủ Thiên Hùng. Năm thứ sáu (1475) lại theo tên cũ gọi là phủ Thượng Hồng và Hạ Hồng và lấy huyện Vĩnh Xương ở Trung Đô chia làm hai huyện Vĩnh Xương và Quảng Đức thuộc phủ Phụng Thiên, Trung Đô. Lại đổi Trung thư khoa làm Lại khoa, Hải khoa làm Hộ khoa, Đông khoa làm Lễ khoa, Nam khoa làm Binh khoa, Tây khoa làm Hình khoa, Bắc khoa làm Công khoa. Đó là những việc trong sử không chép đến.
Năm Hồng Đức có xuống chiếu phàm những bài phán văn ngự chế về việc xét xử kiện cáo và các bài phán văn ở các ti đều dùng văn biền ngẫu, theo như lối văn Trung Hoa ; những chỗ viện dẫn lệ luật, châm chước nhân tình, đều rõ ràng đích đáng cả. Gần đây, những người phê phán án từ chỉ tự ý hạ bút phê liều, sai mất cả cái thể phán văn đời xưa. Cũng có người chê đôi ba câu đối nhau, thì kẻ khác lại xúm lại chê cười, nên làm chỗ ngay gian không rõ ràng, rất là lờ mờ. Gian tệ lại càng nhiều, thực khá thương thay !
Chú thích