Đài gương kinh/20
20. — ĐỐI VỚI CHỒNG
3° Kính
Trong đạo vợ chồng, sự hòa cũng là khó mà lại khó nữa ở sự Kính.
Thường tình con người ta, đã yêu nhau thời dễ nhờn, cùng ở lâu với nhau thời dễ nhờn, không trên dưới nhau thời dễ nhờn. Nhờn thời không kính. Trong sự vợ chồng thật có đủ ba nhẽ dễ nhờn ấy, cho nên kính là khó. Trong sự vợ chồng. kính thật là một sự khó; trong đạo vợ chồng, cần một sự đó là vì chi?
Sự vợ chồng vẫn là một nhẽ công chính của mọi người đều được có một phần thỏa-thích trong tình dục giai gái; nhưng nguyên từ lúc mới lấy nhau, có nhời dạm hỏi của cha mẹ, có sự cheo cưới với làng nước, có lễ bái yết đến tổ tiên, thời lấy một sự đó có quan-hệ về to lớn, lau dài, cho nên lấy làm trọng. Hai người lấy nhau mà cha me, làng nước lấy làm trọng thời tự hai người ấy nên trọng nhau, tưởng cũng là một nhẽ rất tỏ tường. Huống chi, ở trong Lễ, lúc con gái đi lấy chồng, mẹ có tiễn chân ra đến cửa mà dăn rằng: « Đi về nhà mày, phải thường giữ đạo kính, chớ có trái lại chồng. » Xem như vậy thời sự kính thật là một đạo đức chung trong vợ chồng, mà ở người sửa túi nưng khăn, càng nên lấy làm thiết.
Phong-tục ngày kém, lễ-nghĩa xem thường. Kẻ vì nghèo hèn mà rẻ nhau, người lấy giầu sang mà lỗi đạo. Chỉ biết có một bên tình dục mà xem nhau như trên bộc trong dâu, không nghĩ chi đến chữ luân-thường mà coi nhau như quân hầu đứa ở. Than ôi! Trong đạo vợ chồng, một chữ kính thật là khó; nhưng khó thời khó, ai đừng quên!
Thời-ngữ: Ai có người chồng vợ kính,
hơn có người chồng vợ khinh.
GIẢI NGHĨA. — Người đàn bà biết kính chồng thực rất là ít thấy. Nhất là những người có lưng vốn, có tài đảm, lo liệu công việc nhà chồng, nuôi chồng nuôi con thời thường càng hay khinh chồng, rẻ chồng, bắt nạt chồng, sỉ-vả chồng, như muốn hạ người chồng xuống bực dưới. Như thế, thật là không biết nghĩ. Lo công việc, nuôi chồng con, chẳng qua cũng là bổn-phận người đàn bà; dẫu có hơn ai nữa cũng chỉ độ một phân, một ly. Bên phận-sự hơn người được một phân, một ly mà bên đức-hạnh lỗi đạo đến gang thước thời cái tài-đảm ấy chẳng hóa không đáng chuộng lắm ru? Vợ chồng như cái đĩa cùng cái chén, cái đĩa dẫu tốt đẹp hơn cái chén, nếu đựng nước để lên trên cái chén mà uống, thật không tiện mà khó coi!