Bài chiếu của vua Minh Mạng khuyên răn thần dân về lúc đầu năm

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Bước tới điều hướng Bước tới tìm kiếm
Bài chiếu của vua Minh Mạng khuyên răn thần dân về lúc đầu năm
của Minh Mạng, do Phan Kế Bính dịch

Chiếu rằng, trẫm nghe:

Kinh Lễ có nhời « bố-chính » về tháng giêng,

Kinh Dịch có câu « thân-mịnh » ở quẻ tốn.

Bởi thiên-đạo sinh sinh không hết, đông lại sang xuân:

Nên nhân-quân chăm chút không quên, sau lo tự trước.

Vậy câu « Sắc-thiên » nói ở trong Thuấn-điển, phải ính từng việc từng giờ.

Mà nhời « kinh-thế » bày ở trong Cơ-trù, phải đem làm khuôn làm phép.

Kính nghĩ đức Hoàng-Khảo Thế-Tổ Cao-Hoàng-Đế ta.

Thông-minh bẩm tính,

Trí-dũng kiêm toàn.

Đánh một trận nên nghiệp gian nan, « mao việt » mở cơ-đồ dằng dặc;

Mưu trăm năm lo đường nối dõi, « thạch quân » đủ phép tắc rõ ràng.

Trẫm nối nghiệp to.

Soi theo phép cũ.

Sớm chiều lo sợ, một lòng kính cẩn ban đầu;

Công việc thi hành, trăm mối tính lo cất nhắc.

Nối chí noi việc là đạo hiếu, đương giữ từng ngày để lo-toan;

Ban ơn ra lịnh về mùa xuân, vậy tỏ nhời nói để răn-bảo.

Nào những kẻ thân huân thạc vọng, phải khuyên nhau sửa nết để cùng hưởng tôn vinh;

Nào các hàng nội ngoại trăm quan, phải gắng giữ chức mình để cùng nên mọi việc.

Nhà quân-sĩ phải luyện-tập, nghề cho tinh sức cho mạnh, lôi-đình mới tỏ được uy-thanh;

Đám nho-gia phải học-hành, học cho rộng, nết cho thuần, lương-đống mới làm nên tài-cán.

Bọn nông-phu chớ nhỡ thời làm ruộng, đất chớ bỏ hoang, người đừng lười nhác, phải khuyên nhau mà chăm việc cấy cày;

Kẻ thường-dân đừng trái đạo làm người, chơi đừng đua đả, nết chớ gian-tà, phải bảo nhau mà noi đường lễ-nghĩa.

Để mà tỏ cái công ninh-tập hơn hai mươi năm về trước,

Để mà gây lấy cảnh thái-hòa cho nghìn muôn đời về sau.

Than ôi!

Thiên-đạo đủ cả tứ thời, kìa như giời chuyển đất xoay, cơ thần mở đóng;

Thiên-hạ hợp về một mối, sẽ thấy sấm vang gió động hóa tốt lưu hành.

Vậy từ các công-khanh đại-thần cho đến quan-quân chúng-thứ, đều phải khuyên gắng, để hưởng cái phúc thái bình, báo khắp gần xa, cho điều nghe biết.

 Tác phẩm này là một bản dịch và có thông tin cấp phép khác so với bản quyền của nội dung gốc.
Bản gốc:

Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.

 
Bản dịch:

Tác phẩm này thuộc phạm vi công cộng tại các quốc gia có thời hạn bảo hộ bản quyền là cuộc đời tác giả và 80 năm sau khi tác giả mất hoặc ngắn hơn.


Tác phẩm không chắc chắn đã thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ nếu nó được phát hành từ năm 1929 đến 1977. Để có phiên bản dùng được cho Hoa Kỳ, xem {{PVCC-1996}}.