Biên dịch:Nam Ông mộng lục/Thiên 19

Nam Ông mộng lục của Hồ Nguyên Trừng, do Wikisource dịch từ tiếng Trung Quốc
Thi ý thanh tân

詩意清新

Thi ý thanh tân

竹林大士《詠梅詩》云
五出圓葩金撚鬚，
珊瑚沉影海鱗浮。
箇三冬白枝前面，
此一瓣香春上頭。
甘露歌凝癡蝶醒，
夜光如水渴禽愁。
嫦娥若識花隹處，
桂冷蟾寒只麼休。
其清新雄徤，迥出人表，千乘之君，趣興如此，誰謂人竆詩乃工乎？

Trúc Lâm đại sĩ "Vịnh mai thi" vân
Ngũ xuất viên ba kim niễn tu,
San hô trầm ảnh hải tân phù.
Cá tam đông bạch chi tiền diện,
Thử nhất biện hương xuân thượng đầu.
Cam lộ dục ngưng si điệp tỉnh,
Dạ quang như thủy khát cầm sầu.
Hằng Nga nhược thức hoa giai xứ,
Quế lãnh thiềm hàm chỉ ma hưu.
Kỳ thanh tân hùng kiện quýnh xuất nhân biểu. Thiên thặng chi quân thú hứng như thử, thùy vị nhân cùng thi nãi công hồ?

又《山房漫興》二絕句云
誰縳更將求解脫
不凡何必覓神仙。
猿閒馬倦人應老，
依舊雲莊一榻禪。
是非言逐朝花落，
名利心隨夜雨寒。
花盡雨晴山寂寂，
一聲啼鳥又春殘。
其瀟灑出塵，長空一色，騷情清楚，逸足超羣，有《大香海印集》，頗多絕唱，惜其地遭兵火，不得流傳。余只記誦一二而巳。吁可惜哉

Hựu "Sơn phòng mạn hứng" nhị tuyệt cú vân
Thùy phược cánh tương cầu giải thoát,
Bất phàm hà tất mịnh thần tiên.
Viên nhàn mã quyện nhân ưng lão,
Y cựu vân trang nhất tháp thiền.
Thị phi niệm trục triêu hoa lạc,
Danh lợi tâm tùy dạ vũ hàn.
Hoa tận vũ tình sơn tịch tịnh,
Nhất thanh đề điểu hựu xuân tàn.
Kỳ tiêu sái xuất trần, trường không nhất sắc, tao tình thanh sở, dật túc siêu quần. Hữu Đại hương hải ấn tập phả đa tuyệt xướng, tích kỳ địa tao binh hỏa, bất đắc lưu truyền, dư chỉ ký tụng nhất nhị nhi dĩ. Hu khả tích tai!

Dịch nghĩa

Ý thơ tươi mới

Trúc Lâm đại sĩ^[1] có thơ "Vịnh mai" rằng

Năm cánh tròn xòe vuốt chòm râu vàng,
Bóng san hô chìm, vảy cá bể nổi.
Ba tháng đông, trắng muốt phía trước mặt,
Một cành đây thơm ngát lúc đầu xuân.
Cam lộ sắp ngưng, chiếc bướm si choàng tỉnh,
Ánh trăng đêm như nước, con chim khát chạnh buồn.
Hằng Nga mà hiểu cái đẹp của hoa.
Bóng quế lạnh, vầng thiềm trong xanh, cũng bỏ mà nghỉ ngơi

Cái tươi mới chắc khỏe vượt xa khuôn khổ người thường. Vị vua nghìn xe hứng cảm như vậy, ai bảo người cùng khổ thì thơ hay ? Lại có hai bài tuyệt cú "Sơn phòng mạn hứng", rằng

Nào ai trói buộc mà phải tìm giải thoát,
Là người bất phàm, hà tất phải tìm thần tiên.
Vượn nhàn ngựa nhọc, người phải già,
Vẫn một giường thiền chốn am mây.
Thị phi rơi dần cùng hoa buổi sáng,
Lòng danh lợi lạnh ngắt với giọt mưa đêm.
Hoa tàn mưa tạnh, núi non tịch mịch,
Một tiếng chim kêu, xuân lại sắp tàn.

Ấy trong trẻo tót vời, một màu bát ngát, tao tình thanh thoát, ý thú siêu quần. Có tập Đại hương hải ấn gồm nhiều thơ hay, tiếc nước ấy gặp binh lửa, không được lưu luyến, tôi chỉ nhớ đọc được một hài bài thôi. Ôi đáng tiếc thay !

Chú thích

▲ Tức Trần Nhân Tông

[1] ▲ Tức Trần Nhân Tông

[1]