Cổ nhân đàm luận/48
48. — MÔNG-CỔ LÀM VUA TRUNG-HOA
Mông-Cổ trước vẫn phục nước Kim bên Tầu. Đến đời vua Kim là Vệ-Vương lên ngôi, sai sứ đem tờ chiếu sang Mông-Cổ, bắt vua nước ấy quỳ lậy mà nhận chiếu. Vua Mông-Cổ là Mục-Tân hỏi sứ-giả rằng:
« Vua mới là ai? » Sứ rằng: « Vệ-Vương ». Vua Mông Cổ liền nhổ nước bọt vào tờ chiếu bảo rằng: « Ta tưởng Hoàng-Đế ở Trung-nguyên là người giời xuống làm vua, như những đồ mạt ấy mà cũng sưng Hoàng Đế với ta rư? Ta lạy làm chi? ». Năm sau (1211) cất quân vào lấy Trung-nguyên, gần hết nước Kim. rồi lên ngôi tức là nhà Nguyên, xưng hiệu là Thái-Tổ, đến đời con là Ngạc-Cach, (Thái-Tôn) đời cháu là Hốt-Tất-Liệt (Thế-Tổ) lấy được toàn đất Trung-Hoa, làm vua 91 năm.