Phép giảng tám ngày/Ngày thứ bốn

by Alexandre de Rhodes

^a Ou᷄ Adam phạm tội đŏạn, mà khỏi vườn ꞗui ꞗẻ, dầu lien có ăn năn tội, ^b ſao᷄ le cu᷄̀ đã xem thấy tức thì những ſự khốn nạn, và mềnh, và họ mềnh phải, vì mềnh phạm tội ếy : ^c vì chưng dù mà đức Chúa blời thưâng, mà tha tội ou᷄ ếy, cho nên khỏi vạ vô cu᷄̀, ^d ſao᷄ le cu᷄̀ chiụ mạt mềnh đổ mồ hôi, cho được ăn, ^e mà bà Euà chiụ phạt ſự khốn khó khi đẻ con : ^f mà lại đã thấy càng khốn hơn nữa, vì đã thấy con đầu lào᷄ mềnh đả nghịch chưng ếy, ^g cho đến chảng tha em mềnh, ten là ou᷄ Abel, thàng ếy bởi ghen ghét, mà đánh chết em : ^h vì chưng ou᷄ Abel thờ phưậng đức Chúa blời hết lào᷄, mà ou᷄ Abel tế lễ, đức Chúa blời lếy làm yêu : ⁱ ſao᷄ thàng Cain quỉ quái, chảng đép lào đức Chúa blời, ꞗệy thàng Cain thì ghen ghét, mà đánh chết em ; ^k cho nên thàng Cain  đi du᷄ dài tlên đất, cu᷄̀ ſinh ra con cây bát chước nó, ^l những thàng quỉ quái, mà nghịch^{[đính chính 1]} cu᷄̀ đức Chúa blời, một lo ſự thế gian mà thôi : ^m ꞗởi những đứa ếy cho nên ra thói thế gian lếy dều ꞗợ, mà đàn^{[đính chính 2]} hát, cu᷄̀ kí giái, bởi chúng nó bay đạt mà chớ. ⁿ Ou᷄ Adam thì ſinh ra con thứ ba, mà đạt tên là Séth, ^o cu᷄̀ dĕạy ou᷄ ếy, và đời ou᷄ ếy, thờ phưậng đức Chúa blời cho nên : ^p vì ꞗệy con cái ou᷄ Séth, thì gọi là con cái đức Chúa blời, ^q mà tlao᷄ họ ếy thì có ou᷄ Henóch thì đẹp lào᷄ đức Chúa blời lám, ^r cho nên đức Chúa blời lếy ou᷄ ếy, mà chảng thấy ou᷄ ếy nữa : ^ſ dầu các ou᷄ tổ nể đời xưa đã ſinh thì, ^t ſao᷄ le một ou᷄ Henóch đã được hơn bốn nghìn tuểi, mà hãy còn ſóu᷄, ^u dức Chúa blời giữ ou᷄ ếy ở nơi kín : ^x ſao᷄ le ngày ſau, khi rình hết thế, cu᷄̀ phải chiụ chết vì đạo thánh đức Chúa blời ꞗệy : ^y mà dầu tlao᷄ tổ nể, khi chưa có đến lụt cả, có kẻ thì  đã khỏi chín tlam tuểi, ^z nhữ ou᷄ Adam đã đến chín tlam ba mươi : ^a ſao᷄ le chảng có ou᷄ bà naò đến nghìn, ^b có một ou᷄ Henoch hãy còn ſóu᷄ đến bây giờ, như đã nói khi nải, mà đã khỏi bốn nghin nam : ^c có một ou᷄ Mathuſala, là con ou᷄ Henóch đã khỏi tuẻi các tổ nể, mà đã ſóu᷄ cho đến chín tlam ſáu mươi chín nam, ^d cho nên còn ở cu᷄̀ ou᷄ Adam khi còn ſóu᷄ ở thế nầy, hai tlam dư nam, ^e mà ꞗệy cu᷄̀ chiụ được mlời ou᷄ Adam, kể cho ou᷄ Mathuſala, ſự đức Chúa blờì hŏá nên thế giái nầy làm ſao᷄ : ^f mà lại ou᷄ Mathuſala truyèn mọi ſự ếy chảng những cho ou᷄ Noe, là chấu ou᷄ Mathuſala, ^g mà lại truyèn cho con cái ou᷄ Noe, cho đến lụt cả, ^h vì chưng ou᷄ Mathuſala thì còn ſóu᷄ cho đến lụt cả, ⁱ mà nam ếy có lụt cả, thì ou᷄ Mathuſala mới ſinh thì. ^k Khi ếy kẻ thờ phưạng  đức Chúa blời, là dào᷄ dỏi ou᷄ Séth, gọi là con cái đức Chúa blời, ^l thì lếy ꞗợ những con cái ngưới ta, là dào᷄ họ thàng Cain, những kẻ gian dữ ; ^m cho nên cả và lŏài người ta hư thân ; có một ou᷄ Noe, và con cái ou᷄ ếy còn lành, ⁿ hễ là kẻ khác đã nát hết, mà làm cho đức Chúa blời gen, ^o cho nên đức Chúa blời làm lụt cả mà phá hết, ^p để một ou᷄ Noe, và con cái ou᷄ ếy. ^q bấy giờ đức Chúa blời khién ou᷄ Noe thì đáo᷄ tàu như hình hòm, mà rọu᷄ rải, ^r để cho ou᷄ Noe ở, và ꞗợ ou᷄ ếy, cu᷄̀ ba con ou᷄ ếy, lại ba ꞗợ ba con ou᷄ ếy : ^ſ và muâng chim cầm thú, cu᷄̀ các gióu᷄ con rắn, để mà giữ lŏái nó, kẻo hết : ^t gióu᷄ naò muâng ſạch, thì giữ bảy con : mổi một lŏài cái chim cu᷄̀ bảy con, ^u vì chưng khỏi lụt cả đoạn, thì ou᷄ Noe phải lêy những gióu᷄ muâng ſạch ếy, cu᷄̀ cái chim ếy mà  tế lễ cám ơn đức Chúa blời, ^x mà gióu᷄ naò chảng ſạch mổi một thì để hai con, một đực một cái.

^y Sao᷄ le khi ou᷄ Noe đáo᷄ tàu ếy một tlam nam dồ, ^z thì bảo kẻ khác, ràng ngày ſau có lụt đến, mà phải chừa ſự lỗy : ^a ſao᷄ le những đứa nó thì cười ou᷄ Noe như thàng^{[đính chính 3]} naò dại, mà nhin thể phạm tội chơi bời ꞗệy. ^b dến khi đã rình lụt cả, đức Chúa blời giọuc lào᷄ các gióu᷄ muân chim, cu᷄̀ gióu᷄ còn rắn, thì ꞗĕào tàu, ^c mà ou᷄ Noe và bà còn thì cu᷄̀ ꞗĕào : ^d chóuc ếy đức Chúa blời thì đáo᷄ cửa lại bề ngŏài ; ^e bấy giờ thì mưa đổ xuấng tlên đết bốn mươi ngày, và bốn mươi đêm, chảng có khi nào đừng ; ^f cho nên nước che, chảng lọ là cả và mạt đất, ^g lại che các núi cao cho đến khỏi đầu núi mười lam thữớc tlên : ^h mà làm ꞗệy hễ là gióu᷄ nào ſóu᷄ ngŏ ài tàu là các muâng chim cầm thú có giác hồn thì chết hết, ⁱ cả và lŏài người ta cu᷄̀ chết ꞗối : ^k còn một ou᷄ Noe, cu᷄̀ bà con ou᷄ ếy, và mọi gióu᷄ ở tlao᷄ tàu thì còn ſóu᷄ mà thôi : ^l khi ếy tàu thì đi lại tlên nước, ^m mà nước thì che cả và đết một tlam nam mươi ngày ; ⁿ ſau thì đức Chúa blời dớ ou᷄ Noe, cu᷄̀ các hết lŏài ở tlao᷄ tàu cu᷄̀ oụ᷄ Noe, ^o mà làm cho nước hạ xuấng ít ít ꞗệy : ^p đầu hết lụt cả phải khi ou᷄ Noe nên ſáu tlam tuểi, mà ngày mười bay tháng hai ; ^q đến hai mươi bảy tháng bảy, thì tàu mới phải cạn mà nghỉ tlên núi đết, gọi là Armenià ; ^r mà đến mòu᷄ một thánh mười, mới thấy được đầu núi : ^ſ khi ếy oụ᷄ Noe thì mở ra cửa ſổ, đã làm tlứoc tlên tàu đã sản, ^t và tha chim ác đi, mà nó chảng có: blở lại, cho đến khi đất đã khỏi nước, mà đã ráo ^u ou᷄ Noe cu᷄̀ tha chim câu ra theo chim ác, ^x mà chim câu tìm chảng thấy nơi nào nghỉ chên, ^y thì blở lại tlao᷄ tàu : ^z ou᷄ Noe thì đợi bảy ngày nữa, mà lại tha chim câu ra tàu ; ^a ſao᷄ le chim câu, đến chièu tối thì blở lại cu᷄̀ ou᷄ Noe, mà mỏ nó thì càm gáp nghành cây, gọi là Oliua, có lá tươi. ^b ꞗệy thì ou᷄ Noe đã hay nước tlên đết thì đã thôi : ^c mà hãy còn dợi bảy ngày nữa, đŏạn thì lại tha chim câu ra lần nữa, ^d mà nó chảng có blở lại cu᷄ ou᷄ Noe nữa. ^e ếy ꞗệy mà đến ſáu tlam một tuẻi ou᷄ Noe, là ngày mòu᷄ một tháng gyâng, nước thì đã khỏi đất, ^f mà ou᷄ Noe mở ra mái ꞗĕán lớp tlên tàu, coi thấi mạt đất thì đã ráo : ^g ſao le khi chưa có mlời đức Chúa blời khién ra ngŏài tàu, thì ou᷄ Noe chưa dĕám ra : ^h mà hãy còn đợi^{[đính chính 4]} tlao᷄ tàu cho đến hại mươi bảy tháng hai, hầu  hai tháng : ⁱ ꞗệy thì khi ếy có mlời đức Chúa blời cu᷄̀ ou᷄ Noe, phán: ou᷄ ếy, và ꞗợ ou᷄ ếy, vả kẻ khác ở cu᷄̀ ou᷄ ếy, cu᷄̀ muâng chim, và con rắn thì ra ngŏài tàu hết. ^k Mà ou᷄ Noe ra ngŏài tàu ròi, thì lợp nơi thờ đức Chúa blời, ^l lếy gióu᷄ ſạch tlao᷄ muâng chim, mà tế lễ đức Chúa blời ; ^m ſự tế lễ ếy đức Chúa blời lếy làm yêu như ngởi của thơm tho ꞗệy ; ⁿ mà lại đức Chúa blời thì phán, giao cu᷄̀ mọi gióu᷄ thịt, chảng cồn có làm lụt cả làm ꞗệy nữa : ^o mà phán ràng:khi tao làm mây che blời, cu᷄̀ xem thấy sổ tao tlao᷄ mây, mà tao sễ nhớ đến mlời tao giao cu᷄̀ bay, và cu᷄̀ các hồn^{[đính chính 5]} ſóu᷄, làm cho thịt ſóu᷄ ꞗối: ^p mà chảng còn có lụt cả nữa, cho đến phá mọi thịt làm ꞗệy đâu.

^q Mà ou᷄ Noe từ lụt cả thì còn ſóu᷄ ba tlam nam mươi tuểi, ^r ꞗệy mọi tuểi ou᷄ Noe ſóu᷄ là chín  tlam nam mươi. ^ſ Mà ba con ou᷄ Noe là ou᷄ Sem, Cam, Iaphet thì ſinh nối lŏài người ta đã nhều, khi ou᷄ Noe hãy còn ſóu᷄, ^t mà cả và thien hạ cu᷄̀ một miệng, cu᷄̀ một tiếng nói : ^u khi ếy ou᷄ Noe ꞗưng mlời đức Chúa blời phán, mà giọuc và con và chấu, thì lià nhau, đi kháp thien hạ, cho đầy cả và đết. ^x khi ếy và con và chấu ou᷄ Noe nhều, bởi phưâng đou᷄ mà đến đết, gọi là Sennaar, ^y thì rủ nhau làm thành và tháp cao, cho đầu nó tạn blời, ^z ꞗệy thì làm cho danh mềnh nên trạo, khi chưa có lià nhau, đi kháp thien hạ: ^a mà khi đang làm viẹc ếy hết ſực, thì đức Chúa blời lộn tiếng nó, ^b cho nên ai nếy chảng biét tiếng anh em ; ^c vì ꞗệy thì nó bỏ viẹc mới làm thể ếy, ^d mà dĕấu tích tháp làm đầu hết ếy, hãy còn thấy ở đất tên là Babilon, nghĩa là lộn  lạo. ^e ꞗệy thì con^{[đính chính 6]} cái ou᷄ Adam lià nhau, mà đi kháp thien hạ, khi ou᷄ Noe hãy còn ſóu᷄ : ^f mà ou᷄ Noe thì giữ tiếng đầu hết, là tiếng hebrea, như ngờ thạt hơn ; ^g lại tiếng ếy, và phép thạt thờ phưậng đức Chúa blời, thì ou᷄ Noe để truyèn cho con, tên là ou᷄ Sem ; ^h lại ou᷄ Sem ếy khi chưa có lụt cả, thì cu᷄̀ ở một tlam nam dồ cu᷄̀ ou᷄ có, là ou᷄ Mathuſala, ⁱ mà khi ếy ou᷄ Sem cu᷄̀ haọc được những mlời ou᷄ Adam nói : ^k lại ou᷄ Sem thì ſóu᷄ cho đến ou᷄ Abraham, và ou᷄ Iſaac là con ou᷄ ếy : ^l mà lại ou᷄ Abraham khi ſinh ra, lụt cả đã rồi đã ba tlam nam dồ : ^m mà ou᷄ noe tức lụt ếy thì còn ſóu᷄ ba tlam nam mươi nam, ⁿ cho nên ou᷄ Abraham cu᷄̀ chiụ được đạo thánh đức Chúa blời, và bởi ou᷄ Sem, và bởi ou᷄ Noe truyèn cho, ^o ou᷄ Abraham lại giữ để cho  nhà mình, ^p và truyèn để cho nước Iudæa, vì ou᷄ Abraham là tổ nể nước ếy, và lại để tiếng hebræa truyèn cho nước ếy : ^q mà các nước khác, cu᷄̀ mất tiếng hebræa khi lộn tiếng nói, ^r và lại mất truyèn đạo thánh đức Chúa blời ; ^ſ cho nên phải ſa đạo vạy.

^t Lộn lạo tiếng nói đŏạn thì mới ra nước đại minh, mà Annam thi chiụ đạo bởi nưoc ếy: ^u khì lộn lạo tiếng nói đŏạn, mà đại minh phải mất tiếng nói tlao᷄ đạo thạt, ^x mà lại chảng còn có kinh truyèn đạo thạt, ^y thì phải phân ra nhều đạo vạy : ^z như thể kẻ lạc đàng thạt, thì lạc đi nhều đàng^{[đính chính 7]}, mà những đàng vạy. ^a Sao᷄ le đại minh bổn thì có phân ra ba đàng cả, những vạy, ^b chảng kể nhều đàng tiểu mọn khác, cu᷄̀ vạy ꞗệy. ^c đàng thứ nhít, là đàng về kẻ kẻ hay chữ, gọi là đạo Nhu^{[đính chính 8]} : ^d đàng thứ hai, là đàng kẻ thờ quỉ, mà làm viẹc đối, gọi là đạo đạo : ^e đàng thứ ba là đàng kẻ thờ bụt, gọi là đạo bụt. ^f Sự đàng ſau nầy bởi nước India mà ra, thì ta nói tlước : ^g ta ſuy bởi đâu mà ra, thì một chọuc ta biét, là đạo gian.

^h ếy ꞗệy mà từ tạo thien lợp điạ qua ba nghìn nam dồ, ⁱ mà từ lộn lạo tiếng nói một nghìn dư nam, ^k bên thien trúc cŏấc thì có ꞗua, ten là Tinh phạn, ^l mà đẻ con, dĕạ thì ſáng, ſao᷄ kiêu ngạo lám: ^m đã lếy^{[đính chính 9]} con ꞗua naò gần đếy gả cho, ⁿ mà ſinh đẻ được một con gái đŏạn, ^p thì khién đi ở tlên rừng một mềnh, dầu ꞗợ cãi, mà chảng cho, ^p vì mềnh đã quen làm viẹc dối, như pháp môn phù thủy, ^q và muấn cho người ta hãi, mà khen nó, ^r và blou᷄ lào᷄ thou᷄ dou᷄ nói khó cu᷄̀ ma quỉ : ^ſ mà tlao᷄ nhều quỉ dĕại nó, thì có  hai quỉ, tên là Alala, và Calala, quên làm thày nó lien, ^t mà nó thì ngồi giửa hai thày quỉ ếy, ^u mà dĕại nó đầu hết, chớ tin gì có Chúa blời, cu᷄̀ đạt tên nó là Thicca. ^x đến khi Thicca ra dĕại kẻ khác ſự đạo gian ếy, ^y vì tlái mlẽ lám, thì người ta bỏ mà đi hết ; ^z Nó, và quỉ làm thày nó, thấy ꞗếy, ^a thì lếy đàng khác, mà mới dĕại nhưng truyẹn dối blá đã đầy, ^b ꞗệy thì mà cầm đềi tớ lại, ^c cu᷄̀ có dĕạy nó ſự lŏên hồi, đối blá đềi tớ ꞗệy : ^d lại khién nó thờ bụt, mà lếy mềnh Thíc ca làm cội rễ bụt ꞗệy, ^e như thể lếy mềnh là kẻ làm nên blời đết, mà trị đếy. ^f Sao᷄ le nó lếy tên blời đết ꞗệy, mà dối blá thế gian, nó thì lếy là mềnh người ꞗệy : ^g mà lại các bụt thì cu᷄̀ lếy là tứ chi cốt tiết, dầu đần ou᷄, dầu đần bà, cu᷄ là vật âm mềnh^{[đính chính 10]}, lếy làm bụt ꞗệy : ^h mà mlời ếy thì nói cu᷄̀ kẻ haọc đã lâu mà thôi, ⁱ ſao᷄ le đều ếy, chảng cho nói ra cu᷄̀ thế gian, ^k mà cu᷄̀ nó những nói ſự truyẹn dối blá bày đạt ꞗệy, và lếy phếp giả bởi quỉ ^l mà làm cho thế gian lể dại ꞗệy, cho nên thế gian thờ bụt : ^m vì chưng thì nói hứa ràng, ai thờ bụt, dầu là kẻ hèn mọn ở đời nầy, ⁿ đến đời ſau khi lŏện hồi thì để ra được làm con ꞗua Chúa ꞗệy : ^o ſao᷄ le đềi tớ nào yêu thì cầng dối nó, mà làm cho phạm chốn càng ſâu, cho đến chảng tin có đức Chúa blời ꞗêy : ^p lại khién khou᷄ làm cội rễ đầu mọi ſự, ^q mà khi thì chết lại về khou᷄, lếy khou᷄ làm bia mọi ſự ꞗệy. ^r Vì ꞗệy giáo bụt thì có hai đàng : ^ſ một là gọi giáo ngŏài, mà dĕạy người ta thờ bụt, dối ꞗệy, ^t hay bày đạt những truyện giả, kể chảng xiét, xiêu dối thế gian, ^u mà lào᷄ về thờ bụt, cho  nên phạm tội, vô hồi vô ſố : ^x lại có giáo khác gọi là đạo tlao᷄ càng dối nữa ràng chảng có Chúa nào hŏá ra thế giái nầy, ^y mà làm ꞗệy thì mở đàng cho người ta phạm mọi tội dầu lào᷄, ^z cho nên ai phải đạo bụt tlao᷄ đoục ếy, thì quỉ quái hơn kẻ theo đạo ngŏài ꞗệy. ^a Vì ꞗệy ou᷄ khỏu᷄ tử, là kẻ đại minh lếy làm thầy nhít, ^b tlao᷄ sắch thì gọi đạo bụt những đạo rợ mọi ꞗệy.

^c Ví vàng có hỏi ſự thờ bụt nầy là thói rợ mọi, mà đại minh có chiụ thói ếy làm ſao ? ^d mà thien trúc cŏấc, là đết chảng có lễ bàng đại minh, ſao᷄ thói ếy ra bởi nước thien trúc cŏạc thể nào? ^e ta thưa ràng, thạt đại minh có lễ hơn thien trúc cŏác đã xa, ^f và lŏên phép haọc, cu᷄̀ ſự linh hồn, và coi ſự xác nữa. ^g Vì chưng có lŏên phép haọc thì thien trúc cŏấc chảng hay mấy : ^h lại coi phép về xác bổn thói người nước ếy thì quen  đi tlần lien, hay là mạc quéi quá ꞗệy : ⁱ ſự thói ăn üâng thì vô lễ, vì chảng có du᷄̀ điả bát nào, những du᷄̀ lá chốey : ^k mà cu᷄̀ chảng hay du᷄̀ đủa, một chan cơm ꞗối canh, mà đầy tay ăn bọc ꞗệy. ^l Sao᷄ le vì có mlời đời xưa tlao᷄ sắch ou᷄ khỏu᷄, bảo ràng : ^m bên tây thì có ou᷄ thánh, mà phải đi tìm đếy : ⁿ lại có ꞗua đại minh đời xưa, tên là Hán minh đế, cói thấy đều ếy tlao᷄ sắch ou᷄ khỏu᷄ ^o mà lại có kẻ ràng ꞗua ếy đã chiụ mlời đức Chúa blời phán ràng, đạo thạt thì phải kiém bởi nước bên đại tây dưâng : ^p chóuc ếy ꞗua Hán minh thì chọn tlao᷄ đại thần một người nhìt, đi ſứ bên nườc ếy. ^q mà đến khi đại thần ếy đã đi lâu tháng, và đàng xa thì mới đến thien trúc cŏấc, ^r bởi nước đại minh cu᷄̀ là bên tây : ^ſ mà cho đến bên đại tây dưâng, chưa được nửa phân đàng : ^t ſao᷄ le  vì đã chiụ nhều ſự khốn khó dĕọc đàng ếy, mà nhaọc, thì tŏan chảng đi xa nữa, ^u lại tìm ở nước thien trúc ếy, có đạo naò chang, mà đam về cho ꞗua đại minh ; ^x khi ếy bên thien trúc cŏác có cho nó đạo Thic, những dối blá ꞗệy, ^y nó thì mầng, mà lếy đạo ếy đam về cho ꞗua nó ; ^z cu᷄̀ nói dối ꞗua ràng: bởi đại tây dưâng lếy đạo ếy mà về. ^a ꞗua thì tin mlời ſứ, mà chảng có xét gì, những chiụ lếy đạo ếy, ^b mà tức thì có thờ bụt, và làm chùa trièn thờ ꞗệy : ^c chóuc ếy dên dại dột, thì theo ꞗua, mà chiụ lếy đạo gian, thờ bụt cu᷄̀ ꞗua : ^d ſao᷄ le kẻ hay chữ nghĩa bổn chê đạo ếy, ^e cu᷄̀ có kẻ hay chữ mà thờ bụt bề ngŏai, phỉng đi ꞗua ꞗệy, ^f dù tlao᷄ lào᷄ thì chê đạo bụt, mà gọi là đạo rợ mọi, bát chước ou᷄ khou᷄ là thày va, cu᷄̀ gọi làm ꞗệy. ^g mà kẻ thờ bụt thì dại^{[đính chính 11]} chưng ếy, cho đến lếy Thíc ca làm nên blời đết ꞗệy, ^h dầu tlao᷄ ſách Thíc ca đã thấy tỏ tưầng, ⁱ khi chưa có Thíc ca, đã có blời đết tlước, đã lâu. ^k cu᷄́ có kẻ thờ bụt, mà bày đạt đứa naò dối, tên là, bàn cổ, ^l khién đã làm nên blời đết, ſao᷄ le chảng có thờ bàn cỗ ếy sồt, ^m cu᷄̀ chảng có làm chùa naò cho nó, một làm chùa thờ Thíc ca, là đứa gian ꞗệy.

ⁿ Giáo thứ hai ở tlao᷄ nước ngô bởi lảo tử nào mà ra : ^o kẻ theo giáo nầy, thì lếy lảo tử làm nên blời đết ; ^p dầu tlao᷄ ſắch đại minh đã tỏ tưầng ràng, ^q mấy nghìn nam blời đất đã tlước lảo tử ềy. ^r Giấo nầy thì thờ ma quỉ mà làm những phép giả, ^ſ cu᷄́ chảng có thờ Lảo tử ếy ſốt, nhưng ở tối tăm mù mịt ꞗệy. ^t Có một cu lếy bởi Lảo tử mà thoi,  ràng : ^u đạo ſinh nhít, nhít ſinh nhị, nhị ſinh tam, tam ſinh vạn vật.

^x Ví bàng có ai hỏi, đạo ếy, hay là đàng, bởi đâu mà có ? ^y nó thì thưa ràng, hư vô tự nhien chi đại đạo : ^z mà mọi ſự hŏá ra thể nào, thì chảng biét đí gì nữa : ^a ꞗêy thì lếy hư vô, là khou᷄, mà chảng có, làm can nguôn^{[đính chính 12]} hŏá nên mọi ſự : ^b lạ đời, khou᷄, hay là chang có, mà làm nên được đi gì cho có ru ? ^c ếy ꞗệy mà vì chảng biét thạt Chúa cả, làm nên mọi ſự, mà thờ, thì thờ quỉ, ^d và trở những phếp giả đã khê lê, cho nên ma quỉ dối được nó ꞗệy.

^e Tlao᷄ đại minh còn giáo thứ ba, gọi là đạo nhu, ^f những kẻ hay chữ thì theo đếy, mà thờ ou᷄, ^g vì ou᷄ ếy bày chữ ra, mà lại dĕạy lè lŏệt  ſửa nước đại minh : ^h nhin^{[đính chính 13]} vì ſự ếy tlao᷄ đại minh thì lếy thờ ou᷄ khỏu᷄ làm nhít, ⁱ mà gọi là thánh hièn, là thánh, và hièn nhít ꞗệy ; ^k ſao᷄ le nói thể ếy chảng phải mlẽ đâu : ^l vì chưng hay là ou᷄ khỏu᷄ tử ếy biét đức Chúa cả, làm nên mọi ſự, ^m là cội rễ mọi ſự thánh, mọi ſự lành, hay là chảng biét: ⁿ ví bàng đã biét, mà làm thầy, thì phải dĕạy đềy tớ cho biét cu᷄̀, mà thờ đếy cho nên : ^o ſao᷄ le ou᷄ khỏu᷄ chảng có làm ſự ếy, vì ꞗệy chảng phải hiền, chảng phải thánh, ^p thạt là đoục dữ, vì ſự nhít phải hay đầu hết: mà chảng có dĕạy ai. ^q Ví bàng ou᷄ khỏu᷄ chảng biét đức Chúa blời, là cội rễ, và cội rễ mọi ſự lành, mọi ſự thánh, ^r nên thánh, nên hièn làm chi dược? ^ſ Ví ꞗệy thì chảng khá gọi là ou᷄ thánh sốt : ^t hŏáng lọ lếy phép phải thờ một  đức Chúa blời, mà thờ ou᷄ khỏu᷄, thì càng lỗy : ^u cu᷄̀ chảng nên cầu đí gì đí gì cu᷄̀ ou᷄ khỏu᷄ : ^x vì chưng mọi ſự ta phải cầu, và cậy một đức Chúa blời mà thôi. ^y Ví bàng có kính ou᷄ khỏu᷄ chang, thì phải du᷄̀ lễ có quen làm cho các thày khi hãy còn ſóu᷄, ^z là phép lễ về thế nầy, cho lịch ſự ma thôi : ^a như thể cội đầu xuấng mà lạy, là lễ kính tháy naò, khi hãy còn ſóu᷄, và kính kẻ bề tlên, như thói đại minh quen ; ^b mà lễ làm^{[đính chính 14]} ꞗệy cu᷄̀ bàng phép kẻ ta, kính thày, mà cất nón, hay là bái thày ꞗệy : ^c ſao᷄ le tlước mạt kẻ khác, như tlước mạt kẻ chảng có đạo (vì chưng kẻ ngŏài đạo, thạt thì lếy ou᷄ khỏu᷄, mà thờ ou᷄ khỏu᷄, bàng ta thờ đức Chúa blời) ^d nếu chảng phan ꞗua tlước, thì chảng nên lạy ou᷄ khỏu᷄, mà khi phan ꞗua thì phải nói tỏ tưầng, cho người ta ở đếy nghe được, có lạy ou᷄  khỏu᷄ thì chảng phải như đức Chúa blời, ^e thạt có lạy như thầy đã dĕạy chữ, cu᷄́ phép ſửa nước mà chớ ; ^f ví bàng có lạy ou᷄ khỏu᷄ tlước mạt người ta, mà chảng có phan ꞗua làm ꞗệy, thì có tội : ^g vì chưng kẻ ngŏài đạo thì ngờ là kẻ có đạo, khi lại ou᷄ khỏu᷄, mà chảng có phan ꞗua tlước, có lạy ou᷄ khỏu᷄ như đức Chúa blời, ^h ꞗệy kẻ ngŏài đạo, càng tin ſự dối nữa. ⁱ Sao᷄ le vì có ai dĕám phan ꞗua làm ꞗệy, tlước mạt người ta, cho kẻo kẻ ngŏài đạo càng tin ſự dối, được là hŏạ, ^k vì ꞗệy ta khuien đừng lạy, kẻo phải ſự lỗy. ^l Tlao᷄ đạo nhu ếy kẻ hay chữ cu᷄̀ lạy blời như Chúa blời ꞗệy, ^m má đều lỗy ếy cu᷄̀ đã ra cho thế gian bắt chước ; ⁿ ſao᷄ le đầu hết mlời giãng nầy, ngầy thứ nhít, đã bắt đầu ếy.

^o Bởi tam giáo nầy, như bởi nguôn đoục, có ra  nhều ſự dối khác : ^p ſao᷄ le bắt mỗi một ſự dối ếy chảng có làm chi, ^q vì chưng biét là bởi đâu mà ra, cho hay tỏ tưầng là dối, thì ꞗừa : ^r như thể có chém cây naò đọuc cho ngã, các ngành cây ếy tự^{[đính chính 15]} nhien cu᷄̀ ngã ꞗối : ^ſ ꞗệy thì ta làm cho Thíc ca, là thầng hay dối người ta, ngã xuấng, thì mọi truyẹn dối tlao᷄ đạo bụt, bởi Thic ca mà ra, có ngã ꞗối thì đã tỏ. ^t Sao᷄ le ſự lŏên hồi Thíc ca bày đạt, phần đạo ngŏài, thì la ſự cười choúc : ^u vì chưng ví bàng ta đã ở đời tlước, mà ſao chảng có một ai còn đớ ſự đời tlước ếy ? ^x vì ꞗệy thạt là Thíc ca bay đạt dối blá ꞗệy : ^y mà lại tlao᷄ sắch Thíc ca nói tỏ tưầng ràng : ^z tlao᷄ hồn cây cối, cu᷄̀ hồn muâng chim, cho đến hồn người ta, thì chảng có khác ; ^a ꞗệy thì nó làm linh hồn người ta hay chết, cu᷄̀ bàng giác hồn, hay  là ſinh hồn, ^b mà làm ꞗệy thì đều naò nó đã nói tlước, đén ſau thì nó lại chối : ^c vì chưng ví bàng nó ngờ linh hồn người ta hay chết, cu᷄̀ như hồn muâng chim, hay là hồn cây cối ; ^d mà ſao lại ràng có lŏên hồi cho người ta lại ſinh ở xác khác ? ^e ví bàng linh hồn người ta, khi xác chết, cu᷄̀ chết ꞗối, lại ſinh lại, mà cho xác khác ſóu᷄ làm ſao được ? ^f mà lại lŏên hồi ếy chảng ưa mlẽ ở tlao᷄ lao᷄ các người ta, ^g cu᷄̀ uy báng mlời thien hạ, dầu đại minh, dầu Annam quen nói lien làm ꞗệy : ^h ſinh kí dã tử qui đã : ſóu᷄ thì gưởi, chết thì về : ⁱ ví bàng có lŏên hồi, mà chảng phải dối, thì linh hồn một ở gưởi lien ꞗệy : ^k bây giờ thì ở gưởi tlao᷄ xác nầy ; dến ſau một gêy nữa thì lại ở gưởi tlao᷄ xác khác ꞗệy. ^l Mà đều Thìc ca dĕạy nơi tru᷄ giáo ràng linh  hồn người ta hay chết, thì càng lỗy, ^m mà đều ếy Thíc ca thì üy báng mlời mình, như ta đã nói tlườc : ⁿ vì chưng giáo đoục nầy, chảng những mở cửa cho mọi tội ; ^o mà lại chảng ưa mlẽ linh hồn ta, ^p vì có muấn khi khỏi đời nầy để dĕấu mình lại, cho người ta dớ, ^q như ta xem nơi chốn xác mềnh, mà ước làm cho trạo᷄, ^r và viẹc naò đã làm nên thì muấn để truyền cho đời ſau. ^ſ Sau nữa hễ là phép trạo᷄ linh hồn người chảng có du᷄̀ xác, mà làm viẹc ; ^t như thễ phép trí, hay là phếp có chúa í mềnh, ^u vì chưng linh hồn ta có du᷄̀ hai phép ếy, dầu xác đã già cả, mà nhạoc ; ^x vì ꞗệy hai phét nhít ếy, thạt chảng có du᷄̀ xác, ^y mà lại khi khỏi xác thì càng nghỉ làm viẹc ếy. ^z Lại ſao bổn người ta có mlẽ tlao᷄ lào᷄, giọuc lo cho cha mẹ, khi đã  ſinh thì đŏạn ? ^a Sao người An nam mọi năm mọi có giữ ngày cha mẹ, ou᷄ bà, ou᷄ vải ſinh thì, mà làm giỗ chạp hết ſức ? ^b Sao tốn của bấy nhêu, mà làm cỗ làm mâm, ^c cu᷄̀ nhều ſự nữa có dĕọn cho cha mẹ khi đã ſinh thì ? ^d vì chưng nếu linh hồn chết ꞗối xác, lo cho kẻ chết chảng có làm chi. ^e vì chưng dầu muâng chim cầm thú tự nhien lo cho con, ^f mà cái chim nhỏ hay lo, và khéo hay làm tổ, dĕọn ſinh đẻ, và nuei nớng con, ^g vì con có du᷄̀ viẹc cha mẹ mà chớ : ^h ſao᷄ le chưa thấy muâng naò^{[đính chính 16]}, dầu khôn, hay lo cho cha mẹ khi đã chết : ⁱ vì chưng hễ là muâng chim, khi xác nó chết, hồn cu᷄̀ chết ꞗối, ^k vì ꞗệy chảng còn có du᷄̀ viẹc gì con ; ^l mà đức Chúa blời chảng có làm đí gì khou᷄, ^m vì ꞗệy cu᷄̀ chảng có cho  tlao᷄ lào᷄ muâng naò, còn lo cho cha mẹ, khi đã chết : ⁿ ſao᷄ le khi người ta tự nhien có lo gia giét làm ꞗẹy cho cha mẹ, khi đã ſinh thì, ^o âu là cu᷄̀ bàng cha mẹ lo cho còn khi còn ſóu᷄ : ^p thạt thì phải xưng, có đức Chúa blời mở lào᷄ ta, ^q khi cha mẹ đã qua đời nầy, thì hay còn có, mà hay còn du᷄̀ viẹc ta giúp cho : ^r vì ꞗệy linh hồn ta, khi đã ra khỏi xác, thì hay còn ſóu᷄, ^ſ mà tự nhien chảng hay chết : ^t vì chưng chảng có phép naò dưới đức Chúa blời, mà làm hại được linh hồn, khi đã khỏi xác.

^u Sao᷄ le cu᷄̀ phải hay, khi linh hồn ta đã khỏi xác thịt nầy, ^x chảng còn có du᷄̀ ăn üấng, hay là mạc, cu᷄̀ các kì ſự về xác, vì linh hồn ta là tính thiêng liêng : ^y mà người An nam mời linh hồn ăn  của xác, thì lỗy xa : ^z vì chưng linh hồn ta trạo᷄ hơn, mà chảng còn có du᷄̀ ăn üấng gióu᷄ ếy đâu: ^a vì ꞗệy An nam thì vô phép, mà mất lào᷄ cha mẹ lám, ^b càng hơn khi cha mẹ còn ſóu᷄, mà lếy blanh, lếy cỏ, là của muâng chim cầm thú ăn, ^c mà mời cha mẹ ăn nhưng của gióu᷄ ếy, khi đến nhà cu᷄̀ : ^d vì chưng hễ là của xác du᷄́, mà ăn üấng, thì hèn, và tlái í linh hồn ta, là tính thiêng liêng, ^e hơn blanh cỏ, cu᷄̀ các của muâng chim cầm thú quen ăn, thì hèn tlái í cho người ta, khi hay còn ſóu᷄ ở đời nầy, mà mời ăn những gióu᷄ ếy. ^f Lại người An nam càng vô phép, mà như thể cười nhạo cha mẹ, khi đã ſinh thì, ^g mà du᷄̀ những géy làm nhà, cu᷄̀ áo, tièn, vàng, bac, và các kì ſự vẽ, mà cu᷄́ cha mẹ : ^h vì chưng chảng có ai không, mà dĕám cho người  naò, khi hay còn ſóu᷄, dầu rứt khó, mà khién nó du᷄̀ bay gióu᷄ ếy. ⁱ Mà ſao người An nam dĕám cu᷄́ cho cha mẹ, khi đã ſinh thì, những của dối ếy ? ^k Có kẻ ràng, đốt thì mà biến hŏá, ra khác. ^l Nói làm ꞗệy phải chốc, vì đốt thì phần ra lửa, phần thì ra blo : ^m mà gưởi phần naò cho cha mẹ ? ⁿ ví bàng gưởi blo thì làm cho cha mẹ^{[đính chính 17]} ở tlao᷄ blo mà ſưấng ru : ^o mạc blo mà ſạch sẽ, và lịch ſự lám ru : ^p ví bàng gưởi lửa, ắt thạt gưởi lủa, ^q vì chưng khi làm những viẹc dối, thì phạm tội, haọc mà bắt chước cha mẹ xưa có làm thể ếy, ^r cho nên có thêm hình lửa cho cha mẹ, đã qua đời nầy. ^ſ Như thể ai ở thế nầy đã dĕạy kẻ khác ſự lành, đến khi đã qua đời, ^t mà kẻ đã haọc còn làm ſự lành ếy ở thế nầy, ^u thì thêm phúc cho người thánh tlên blời, vì đã dĕạy kẻ khác đều lành ếy : ^x ꞗệy  kẻ dĕạy ſự dữ, mà kẻ khác làm ſự dữ ếy đã haọc, ^y dù kẻ đã dĕạy tlước, đã chết, cu᷄̀ chiụ thêm hình đời ſau, ^z vì tội mới ếy, kẻ đã haọc nó, còn làm : ^a vì ꞗệy khi con cái đốt cho cha mẹ những của giả ếy, thạt là gưởi lửa cho cha mẹ mà chớ : ^b vì chưng kẻm làm ſự lỗy ếy, xưa đã haọc bởi cha mẹ, ^c thì thêm hình khốn cho cha mẹ, khi cha mẹ đã chết : ^d chảng kẻ tội con làm bây giờ, ^e mà chảng chừa cho lợp, thì mềnh đời ſau cu᷄̀ phải chiụ tội ếy nữa. ^f Vì ꞗệy thì phải bỏ mọi lễ dối ếy, mà đừng, ^g vì chưng thạt là bất nghĩa, mà cười nhạo cha mẹ, cu᷄̀ thêm hình cho cha mẹ. ^h Mà ta phải thảo kính cha mẹ khi đã ſinh thì thể naò, ⁱ dến ſau ta sẽ dĕạy, khi ta giảng ſự đức Chúa blời khién kính cha mẹ làm ſao,  dầu còn ſóu᷄, dầu đã qua đời.

^k ếy ꞗệy mà khi và đại minh, và mọi nước khác đã mất truyền đạo thạt, ^l mà bởi quỉ dối, thì phạm ſa những đạo vạy : ^m ſao᷄ le có một họ Iudæa còn giữ đạo thạt đức Chúa cả làm nên mọi ſự truyền cho, và giự tiếng hebræa ꞗói. ⁿ Vì chưng ou᷄ Abraham là tổ nể họ Iudæa thì chiụ lếy đạo thạt, ^o và bởi đức Chúa blời truyền cho ou᷄ ếy, vì là người thánh mà đức Chúa blời yêu, ^p cu᷄̀ nhều lần hiện xuấng, và nói khó cu᷄̀ nhều lần, như người có nghĩa cu᷄̀, ^q mà bảo ou᷄ ếy ſự ſâu nhiẹm. ^r Mà lại ou᷄ Abraham haọc được cu᷄̀ ou᷄ Sem, là con ou᷄ Noe, ^ſ vì ou᷄ Abraham ở thế nầy nhiều nam, khi ou᷄ Sem hay còn. ^t Mà ou᷄ Sem chiụ truyền đạo thạt, chảng những bởi cha là ou᷄ Noe, ^u ma lại chiụ bởi ou᷄ cố là ou᷄  Mathuſala, vì chưng ở cu᷄̀ ou᷄ ếy lâu nam, khi chưa có lụt cả : ^x mà ou᷄ Mathuſala chiụ truyền ếy bởi ou᷄ Adam ; vì đã ſóu᷄, lâu nam nữa cu᷄̀ ou᷄ Adam, như ta đã nói tlước. ^y Vì ꞗệy ou᷄ Abraham chiụ được truyền đạo thạt bởi ou᷄ Adam có ou᷄ Sem, cu᷄̀ ou᷄ Mathuſala, hai ou᷄ ở giửa, mà thôi. ^z mà ou᷄ Ahraham lại truyền cho con, là ou᷄ Iſaac, đã đẻ khi đã nên chín mươi chín tuểi, ^a bởi bà Sara đã nên chín mười tuểi, mà lại có tặt ở ſon. ^b Ou᷄ Abraham có chiụ mlời đức Chúa blời phán nói hứa cu᷄̀, ^c bởi dào᷄ dỏi^{[đính chính 18]} ou᷄ Iſaac, ngày ſau có Chúa ra đời kớu người ta. ^d đến ſau qua một nghìn nam dồ, lại có mlơi hứa ếy, bởi đức Chúa blời phán ra cu᷄̀ ou᷄ Dauid, là ꞗua Chúa nước Iudæa, đã đẹp lào᷄ đức Chúa blời. ^e Mà lại đều ếy có truyền nối xuấng cu᷄̀ người thánh chiụ sấm truyền,  cho đến đức Chúa blời ta đời kớu thế. ^f Mà khi ếy hễ là các nước chảng tin, cho nên ở tối tam mù mịt, ^g nhít là nước đại minh, có theo nhều giáo những dối, ta đã kể và bắt tlước, ^h mà ngã lỗ ſâu lám, là chảng tin có đức Chúa blời, thạt tlái^{[đính chính 19]} mlẽ tlao᷄ lào᷄ người ta lám, ⁱ mà lại đại minh bổn chảng tin, linh hòn ta một hàng ſóu᷄ ꞗệy, mà chảng hay chết.

^k Sao᷄ le đạo chính, là đạo thờ phưậng một đức Chúa blời, thì nhìn một Chúa cả, làm nên mọi ſự, thạt là cội rễ đầu mà lại làm như bia cả mọi ſự ꞗệy : ^l mà biét bay nhều ſự nầy, chảng những bởi có mlời đức Chúa blời truyèn cho, ^m mà lại vì có mlẽ tlao᷄ ta dĕạy ꞗệy. ⁿ bởi đếy thì phải xưng linh hồn ta là tính thiêng liêng hàng ſóu᷄ ꞗệy, chảng hay chết. ^o Vì chưng khi ta nói thạt đức Chúa blời chi linh chi cou᷄, ^p ví bàng chảng còn có đời ſau,  để thưấng kẻ lành, và phạt kẻ dữ, thì đức Chúa blời chảng phải cou᷄ bàng đâu : ^q Vì chưng ta thấy nhều người lành nên thánh, ^r khó kha, chiụ khốn, chiụ khó, người dể duôi cho đến già cả : ^ſ cu᷄̀ có khi thì phải đâu náng, mà chết tlẻ : ^t lại có nhều phen, kẻ dữ thì làm khốn kẻ lành ; ^u cu᷄̀ có khi thì đánh chết, mà kẻ lành thì chiụ ꞗệy. ^x Mà lại ta thấy dều lần, kẻ dữ thì giầu có, ꞗui ꞗẻ ở thế nầy, ^y mà chiụ những ſự ꞗui, cu᷄̀ có khi thì đến già cả chiụ một thinh nhàn ꞗêy, ^z dâu mà làm nhều ſự dữ, mà gấnh tội vạ trạo᷄ lám : ^a vì ꞗệy thạt hãy còn đời ſau, và cho kẻ lành chiụ cou᷄, chiụ phúc, bàng nhin đức mình làm: ^b và lại kẻ dữ thì chiụ hình khốn nạn, bàng tội vạ mình làm, ^c vì đức Chúa cả tlên hết mọi ſự, thì phán xét làm ꞗệy.   ^d đời xưa ou᷄ thành Lazaro, như ta đã bảo tlước, cu᷄̀ đã gặp thể ếy, ^e vì ở đời nầy, thì khó khan, chảng bao lao, mà đi ăn mày, cu᷄̀ tlao᷄ mình mầy phải nhưng chóuc lếch, mà chiụ, và làm dều ſự nhin đức ꞗệy : ^f mà bây giờ đã chiụ phúc tlên blời ꞗui ꞗẻ, đã qua hơn^{[đính chính 20]} một nghìn ſáu tlam năm, ^g lại đời đời một chiụ thinh nhàn ꞗệy chảng cu᷄̀. ^h Mà thàng giầu kia, hay ăn üấng, ở thế nầy thì một hay chơi bời, ⁱ đến khi chết, vì có phạm tội nhều, thì phải chôn ở tlao᷄ điạ ngục, ^k mà chiụ lửa chảng hay tắt, cu᷄̀ đã qua hơn một nghìn ſáu tlam năm : ^l lại về ſau cu᷄̀ chiụ hình đời đời ꞗệy, mà chảng có tlou᷄ được khi naò cho khỏi đâu. ^m vì chưng đức Chúa blời là tính thiêng liêng vô cu᷄̀: lại cou᷄ bàng ở đức Chúa blời, cu᷄̀ là chảng cu᷄̀ ꞗệy.

ⁿ Sao᷄ le cho kẻ u mê chừng ếy, mà nghe bay nhều mlời  đã giảng, cu᷄̀ ſự linh hồn^{[đính chính 21]} người ta chảng hay chết nếu chưa tỏ, thì phải giảng đều ſau nầy. ^o Vì ſao ta tự nhien, có người naò hàng ở cu᷄̀ ta, và có nghĩa cu᷄̀ ta, ^p mà khi còn ſóu᷄, thì ta một ở nói khó cu᷄̀, và ăn cu᷄̀, ^q ſao᷄ le đền khi đã chết, ta thŏát chóuc kinh khủng, mà ſợ, một mình ở chảng được cu᷄̀ ? ^r Mà ſao tá dái làm ꞗệy ? Thạt là vi linh hồn ếy dầu đã khỏi xác, tự nhien làm cho ta ſợ làm ꞗệy mà chớ. ^ſ ếy là dĕấu thạt, như thể có mlẽ tlao᷄ lào᷄ ta bảo, tự nhien, ^t linh hồn người khi đã qua đời, thì hãy còn ſóu᷄, ^u mà hãy còn về xác ếy, ta dái, dù mà đã chết đã rồi. ^x Sao᷄ le muâng dữ naò, như thể muâng ſư tử, con hùm, chó ſói, ^y khi còn ſóu᷄ thì ta dái, mà tự nhien ta tlốn nó: ^z ví bàng đã đánh chết muâng naò dữ, chảng  con^{[đính chính 22]} có gì mà dái nó nữa. ^a mà còn tlẻ nhỏ thì bắt nành nó, hay là ꞗuất nó dầu ſắc, mà chơi ác ꞗệy, cu᷄ chảng có dái gì. ^b Vì chưng tự nhien đã hay, chảng còn có đí gì mà dái, ^c vì hồn nó đến khi xác chết, thì tát đi ꞗối. ^d Nói thí dụ, như thể có nhà naò, còn có chúa, dầu mà váng mạt, ^e thì tự nhien người ta dái, mà chảng dĕám lếy đí gì nhà ếy : ^f vì chưng thì dái chúa nhà một choúc có đến, mà bắt ; ^g nếu có nhà naò đã để đi, mà chảng còn có chúa naò nhà ếy, ^h thì ai nếy lếy của nhà ếy mà chảng có dái gì, vì chảng có chúa, ⁱ ſự nầy cu᷄̀ ꞗệy, vì dầu ta dái tự nhien muâng naò dữ, khi hãy còn ſóu᷄, mà ta tlốn nó : ^k ſao᷄ le khi nó đã chết ; ta xé nó ra, mà chảng có dái gì, ^l vì hồn nó thì cu᷄̀ chết ꞗối xác, mà chảng còn  có chúa mà dái : ^m Sao᷄ le tự nhien ta dái thân xác người, dầu đã chết, ⁿ vì chưng ta hãy còn dái tự nhien linh hồn, là chúa thân xác ếy, vì linh hồn hãy còn. ^o Vì ꞗệy ta tự nhien đã hãy linh hồn người, khi xác chết, thì hãy còn ſóu᷄, ^p mà lại đã hay thạt, linh hồn người chảng có chết được, ^q vì chảng có phép naò dưới đức Chúa blời, mà làm hại được, hay là phá được linh hồn ta, khi đã khỏi xác. ^r có một đức Chúa blời, như đã lếy khou᷄, mà hŏá ra linh hồn người, ^ſ mà lại hàng có giữ gìn, như thể hŏá ra linh hồn người lien ꞗệy. ^t mà đức Chúa blời khién đừng giữ gìn làm ꞗệy, mà tự nhien phá linh hồn người thì cu᷄̀ được : ^u Sao᷄ le đức Chúa blời chảng có đừng giữ đời đời, vì đã có mlời đức Chúa blời phán, ^x cho kẻ lành thì chiụ phúc tlên blời  đời đời, ^y mà kẻ dữ, thì phạt chiụ hinh khốn, tlao᷄ điạ ngoục đời đời ꞗệy.

1. ▲ Gốc: ngịch được sửa thành nghịch: chi tiết
2. ▲ Gốc: đần được sửa thành đàn: chi tiết
3. ▲ Gốc: thầng được sửa thành thàng: chi tiết
4. ▲ Gốc: đời được sửa thành đợi: chi tiết
5. ▲ Gốc: hốn được sửa thành hồn: chi tiết
6. ▲ Gốc: còn được sửa thành con: chi tiết
7. ▲ Gốc: đầng được sửa thành đàng: chi tiết
8. ▲ Gốc: Như được sửa thành Nhu: chi tiết
9. ▲ Gốc: lệy được sửa thành lếy: chi tiết
10. ▲ Gốc: mếnh được sửa thành mềnh: chi tiết
11. ▲ Gốc: dạ được sửa thành dại: chi tiết
12. ▲ Gốc: ngoến được sửa thành nguôn: chi tiết
13. ▲ Gốc: ninh được sửa thành nhin: chi tiết
14. ▲ Gốc: lam được sửa thành làm: chi tiết
15. ▲ Gốc: từ được sửa thành tự: chi tiết
16. ▲ Gốc: naó được sửa thành naò: chi tiết
17. ▲ Gốc: me được sửa thành mẹ: chi tiết
18. ▲ Gốc: dối được sửa thành dỏi: chi tiết
19. ▲ Gốc: tlai được sửa thành tlái: chi tiết
20. ▲ Gốc: hợn được sửa thành hơn: chi tiết
21. ▲ Gốc: hốn được sửa thành hồn: chi tiết
22. ▲ Gốc: còn được sửa thành con: chi tiết