Sử ký Tư Mã Thiên/II-1
II. TÁN VỀ BAN-KY NĂM ĐỜI ĐẾ.
Các học-giả phần nhiều nói đến năm đời Đế, kể đã lâu. Nhưng sách Thượng-Thư chỉ chép từ vua Nghiêu trở xuống. Mà những sách nói về vua Hoàng-đế thì văn lại không đứng đắn, các thày trong bọn xiêm-mũ khó mà nói được những chuyện đó. Những lời thày Khổng đáp Tể-Dư hỏi về đức và họ của năm vua đời Đế, nhà nho thường không tin...
Tôi đã từng Tây tới Không-Đồng, Bắc qua Trác Lộc, Đông xuống giáp bể, Nam vượt sông Giang, sông Hoài, đến những nơi mà các bậc già-cả, thường thường nhắc đến Hoàng-đế và Nghiêu, Thuấn, thì phong-tục và giáo hóa vẫn có vẻ khác. Tóm lại, gần đúng và không xa mấy với các sách đời xưa...
Lại xem Xuân Thu và Quốc-Ngữ, nói về đức cùng họ năm đời-Đế, kể đã rõ lắm. Mà không xét kỹ chi nữa, những dấu vết xưa, ta được trông thấy đều là có thật... Sách Thượng Thư đành thiếu không có, nhưng các chuyện sót lại thường thường chép ở các sách khác... Trừ kẻ ham học, chịu nghĩ, hiểu ngầm ý ấy, cố-nhiên là khó lòng mà nói được với bọn nông thấy, ít nghe... Vậy tôi lựa sắp những lời đáng tin nhất về chuyện ấy, chép làm đoạn đầu mục Bản-Kỷ.