Thương Ngô tức sự

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Thương Ngô tức sự - 蒼梧即事
của Nguyễn Du

Thương Ngô: tên núi, tức là núi Cửu Nghi. Sử chép, xưa vua Thuấn đi tuần phương nam, mất ở Thương Ngô rồi chôn ở đó.

Nguyên văn chữ Hán Phiên âm Hán Việt Dịch nghĩa

虞帝南巡更不還
二妃洒淚竹成班
悠悠陳跡千年上
歷歷群書一望間
新潦初添三尺水
浮雲不辨九疑山
尋聲遙謝琵琶語
千里青山不耐旋

Ngu đế[1] nam tuần cánh bất hoàn
Nhị phi[2] sái lệ trúc thành ban
Du du trần tích thiên niên thượng
Lịch lịch quần thư nhất vọng gian
Tân lạo sơ thiêm tam xích thủy
Phù vân bất biện Cửu Nghi[3] san
Tầm thanh dao tạ tỳ bà ngữ[4]
Thiên lý thanh sam bất nại hàn.

Vua Ngu đi tuần phương nam chẳng trở về.
Hai bà phi khóc, nước mắt vương vào cây trúc thành những vệt lốm đốm.
Dấu cũ nghìn xưa ghi trong sử sách,
Nay nhìn thấy rõ trước mắt.
Nước lũ mới đổ về cao hơn ba thước.
Mây che khuất không nhìn rõ núi Cửu Nghi.
Nghe vẳng tiếng tỳ bà nhưng phải từ tạ.
Kẻ mặc áo xanh này từ nghìn dậm đến, không chịu lạnh nổi.

   




Chú thích

  1. Vua nước Ngu, tức vua Thuấn
  2. Chỉ hai bà phi của vua Thuấn, tức Nga Hoàng và Nữ Anh. Vua Thuấn đi tuần phương nam, chết ở Thương Ngô. Hai phi đi tìm, khóc nước mắt nhỏ xuống những cây trúc thành vết lốm đốm và tự trầm chết theo bên dòng sông Tương
  3. Núi có chín ngọn giống nhau, khó phân biệt nên đặt tên ra thế
  4. Lấy ý từ bài Tỳ bà hành của Bạch Cư Dị. Trong Tỳ bà hành có câu: "Giang Châu tư mã thanh sam thấp" (Quan Tư mã Châu Giang khóc ướt vạt tràng áo xanh)