Thầy trò trong khám/XVII
Đàm bấy giờ một tay cầm súng, môt tay cầm cuốc, lên trên chót núi trông xuống, biết rằng tàu đã đi xa rồi, bèn đọc trầm bản tiết lược của Tư-ba-đạt qua một dạo, rồi y theo phương hướng trong ấy đã chỉ mà đi. Đi từ khe nhỏ qua phía chánh đông. Giọc đường, cây lá um tùm, rêu meo lu lấp, bỗng ngó thấy một giãy đá lớn, hơn mươi tảng. Một tảng chót hết càng lớn hơn, một bên có cái lỗ vừa lọt bàn tay, Đàm thử lấy cuốc nạy một cái không thấy rục rịch gì cả. Đứng dùng dằng hồi lâu, anh ta nghĩ ra được một kế, liền lấy thuốc súng dưới tàu cho mình lúc nãy quấn lại với giấy mà đốt, rồi liệng vào trong lỗ. Đàm lùi ra đàng xa, đứng mà coi chừng. Thuốc súng nổ lên một cái ầm, khói và bụi bay lên mù trời mù đất, một chặp lâu mới thôi. Đàm lại gần coi thì thấy tảng đá đã vỡ rồi, nát ra như cám. Lấy cuốc nạy lên xem thì thấy ở dưới còn có một hòn đá nữa, hết sức vần đi, thì dưới đó lại có từng đá bằng như ván, trên mặt có một cái vòng bằng sắt. Thấy vậy, Đàm bắt le lưỡi, trợn mắt, chặp lâu, lại múa may quay cuồng mà mừng quýnh lên.
Đàm lấy hai tay nắm lấy cái vòng bằng sắt, cố hết sức dỡ lên, thì từng đá ván bật ra. Liền thấy một cái thang. Dò thang trèo xuống, thôi, tối không còn chỗ nói nữa. Đàm dùng hết sức mắt mà nhìn chẳng thấy chi cả, bèn cầm cái cuốc dò đường mà đi, trong lòng hồi hộp, mồ hôi đổ ra như tắm. Đi đến một chỗ, lấy tay rờ, như là có phên vách, cầm cái cuốc mò vào, thì nghe vôi đất trên vách rơi xuống. Bấy giờ Đàm đã mỏi mệt lắm, bèn đi thùi lui mà ra. Ngó quanh ngó quất không thấy ai, va mới nằm xuống trên đá nghỉ ngơi một chút, và uống một ít rượu. Một lát lại vào, đi thủng thẳng đến chỗ ban nãy, lại lấy cuốc dộng vào trên vách. Dộng luôn sáu cái, nghe có tiếng như là tiếng đồ sắt. Đàm kíp trở ra, thắp đuốc, cầm mà đi vào, soi xem thật kỹ, thì thấy một cái rương đóng bằng cây dẻ, bốn phía ràng bằng giây gang, trên nắp rương có một cái mão bằng bạc, dưới cái mão đặt một thanh gươm và một cái khiên.
Cái rương ràng rịt rất kỹ, không dễ gì mở được. Đàm bèn lấy lưỡi cuốc mím vào chỗ miệng rương mà hết sức nạy. Những giây bằng gang vùng đứt ra. Đàm nhắm mắt lại, nghỉ một lát, rồi mở rương ra coi. Trong rương có ba ngăn: Một ngăn để vàng lá, một ngăn nữa để vàng thẻ, một ngăn nữa để rặt những hột xoàn và châu ngọc. Bấy giờ Đàm mừng quá; song trong mình trở lại hoảng hốt như là chiêm bao, cứ hỏi đi hỏi lại lấy mình mà rằng: Nầy, có phải chiêm bao chăng? Hay là việc thiệt mà không phải chiêm bao?
Bấy giờ Đàm vội vàng bước ra, reo mừng nhảy múa, làm cho chim biển thấy mà thất kinh bay bổng, thú rừng thấy mà khiếp sợ, vọt chạy lung tung. Vui vẻ làm sao! Cỏ cây trên núi đều phơi ra vẻ đẹp! Hớn hở làm sao! Trời đất non sông đều tỏ dáng hân hoan!
Đàm lại vào trong hầm, coi kỹ cái rương một hồi lâu, song vẫn còn nghi ngờ dường như ở trong giấc mộng. Coi đi coi lại một chặp nữa, bèn quỳ xuống mà tạ ơn Đức Chúa Trời, tạ ơn sư Phan-lan và ông Tư-ba-đạt. Kể hết thảy món của Đàm được đó: vàng thẻ một ngàn thẻ, mỗi thẻ nặng chừng hai ba bồn; đồng khắc-lang vàng hai vạn năm ngàn đồng, mỗi đồng bằng bốn bồn vàng Ăng-lê; còn đến hột xoàn và châu báu thì không biết bao nhiêu mà kể.
Đàm ra khỏi hầm, ăn một ít để lót lòng, rồi thì trời tối, va ngủ luôn một bên hầm. Sáng bữa sau, lại vào hầm, bụm vài bụm hột xoàn bỏ vào cái túi áo, rồi ràng rịt cái rương lại như cũ. Ra rồi, lại lấp lỗ hầm lại, không lò ra dấu gì khác xưa. Va lại đem hoa cỏ mà trồng thêm vào chỗ đó; phàm chỗ nào đất ướt có dính vết chơn, và dấu tay in vào meo trên vách đá va đều cạo hết; rồi ngồi đó mà chờ bọn dưới tàu kia trở lại.
*
* *
Ôi, như Đàm-tư-đức hồi đầu chẳng qua là một chàng thanh niên thiệt thà mà thôi, giả sử cả đời va cứ bình an mà làm chúa tàu Phan-long, thì chắc rồi cũng xoàng xoàng như ai mà thôi, chẳng có gì là xuất chúng. Kịp khi chẳng may vì đảng Nã-phá-luân bị bắt, mà rồi cái tên Đàm-đức-tư mới tỏ rạng ra trong đời. ấy là cũng nhờ sức của bọn Đặng-cách-luân, Phất-nhĩ-nam, Phi-lập-phúc là những người thù của va giúp cho vậy! Cho đến ngày va chịu học với sư Phan-lan, được vàng ở cù lao Cơ-lê-mân, hễ càng ở vào cảnh nguy hiểm chừng nào thì sự gặp gỡ lại càng may mắn chừng nấy, cuộc thành tựu lại càng vẻ vang chừng nấy, há chẳng lạ thay!
Sau đó vài năm thì thiên hạ đồn ra sự Đàm-đức-tư trả thù.
Chung