TÔN ÔNG CƯỜNG-DỂ LÊN LÀM MINH-CHU
SỐ là ban đầu tôi định chiêu-nạp bọn anh-hùng lục-lâm và những người trong đảng cần-vương còn sót lại để dựng cờ khởi nghĩa ở khoảng Nghệ-Tĩnh. Bởi vậy có một lúc nhiều khách rượu làng chơi, cùng tôi giao-du lui tới thân mật lắm.
Bộ hạ cũ của Phan tướng-công là Quỳnh-Quảng và môn hạ cũa Bạch-xỉ[1] là bọn Kiễm và Cọng hay ra vào lui tới nhà tôi luôn.
Nhà tôi là nhà làm nghề dậy học, nhưng mà học trò chỉ ở nhà ngoài, còn nhà trong thì chứa đầy khách hào-kiệt sơn-lâm. Các ông đồ nho trong xóm gặp lúc đi ngang chợt ngó thấy tình trạng như thế, đều lắc đầu lè lưỡi, đến đỗi lần sau các ông không dám day mặt ngó vào nhà tôi nữa.
Việc chúng tôi mưu tính lần hồi chín chắn, gần tới ngày hẹn nhau phát lên rồi.
Song ông bạn thân là Đặng-quân Thái-Thân nói với tôi:
— « Xem kỹ lại thời-thế chưa có chỗ nào mình
- ▲ Một người đồng thời với cụ Phan-đình-Phùng, lấy hiệu Bạch-xỉ, vì có câu sấm truyền « Bạch-xỉ sanh thiên hạ ninh », bèn tự xưng hoàng-đế, tụ tập đồ đãng ở trên núi Đại-hàm. Xin coi cuốn « Phan-đình-Phùng » của Đào-trinh-Nhất có nói rõ về người lạ ấy.
