Chúng tôi đến, cụ mới làm quen mà đã coi như bạn thân lâu ngày. Anh em cùng ngồi quây quần uống rượu nói chuyện. Cụ Nguyễn-Thành bàn bạc công việc thiên hạ một cách hùng hồn và rất rành mạch đúng lẽ.
Tôi đem chí muốn ra phân trần. Cụ vỗ tay, nói:
— « Hay dữ! Thuở nay, ai muốn mưu toan đại-sự, trước hết phải cần ba điều này: một là thu phục lòng người, hai là góp số tiền lớn, ba là sắp đặt mua sắm quân-khí cho đủ. Hể lòng người ta đã chịu tin phục thì số tiền lớn có thể góp được. Có tiền thì vấn đề quân-giới, không khó giải quyết đâu.
« Nhưng phải hiểu dân trí và tập-quán cũa dân nước nhà, không thể nào bắt chước làm theo châu Âu cho được. Bọn ta muốn có cách kêu gọi nhân-tâm cho dễ, nếu không mượn tiếng phò vua giúp chúa thì những nhà sang họ lớn kia, ai chịu phụ-họa theo mình. Vậy thì ta dầu có bụng cứu nước mặc lòng, chẵng qua chỉ chết thân mình cho tròn được một tiếng vậy thôi, ngoài ra không ăn thua lợi ích gì cho việc lớn.
« Vua Hàm-Nghi trốn tránh ở chốn nào, đã lâu không nghe tin tức ra sao. Còn vua Thành-Thái hiện tại thì ở trong tay người Pháp kiềm chế, anh em ta không làm cách gì ra vào thân cận bên mình ngài đặng. Sẵn có dòng dõi của đức Đông-cung Cảnh là đích-tự Cao-hoàng, hiện nay
