Người Pháp chia cắt miệt rừng cho tướng-quân cai-quản để cùng tướng-quân giảng hòa. Người trong nước ta từ đàn bà con trẻ, chẳng ai mà không nghe tiếng tăm Hoàng-Hoa-Thám lừng lẫy.
Từ hồi nào tới giờ, tôi mới được bước chân vô trong đồn trại này là lần thứ nhất.
Tôi nhớ hôm đó là mùng 8 tháng 8 năm Quý-mão. Cùng đi với tôi một chuyến là hai ông Kiếm-phong Nguyễn-Cừ và Cao-điền Nguyễn-Điển.
Hai ông nầy ở chờ ngoài đồn, chỉ có mình tôi vô trong.
Rúi nhằm lúc Hoàng tướng-quân đang mắc bịnh nặng, không thể cùng tôi hội đàm được. Nhưng tướng-quân sai người con trưởng là Cả Trọng và hai viên ái-tướng là Cả-Dinh Cả-Huỳnh, tiếp đãi tôi vui vẻ tử tế.
Tôi ăn ở trong đồn 11 ngày, rồi thổ lộ hết tâm sự mình rồi mới ra đi.
Đảng ở Bắc-kỳ từ đó mới tổ-chức lại.
Tháng 10, tôi trở vô kinh, báo-cáo việc đảng cho Hội-chủ hay. Hội-chủ nói với tôi:
— Nam trung vốn là khu đất của tiền-triều gây dựng mở mang, xưa đức Cao-hoàng nhờ đó mà khôi-phục rở ràng nghiệp cũ. Lòng người nhớ cũ rất nhiều. Tiên-sinh nên vào một chuyến, chắc có ảnh hưởng không phải nhỏ đâu.
Thế rồi trung tuần tháng 12 năm Quý-mão, tôi lên đường đi vô Nam.
