Trang:Doi cach mang Phan Boi Chau.pdf/42

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 38 —

là hai người đầu đảng. Nếu các ông muốn làm quen hai người đó thì tôi giới thiệu dùm. »

Rồi họ Lương cùng tôi đi Đông-kinh yết kiến Khuyển-dưỡng-Nghị 犬 養 毅. Sau Khuyển-dưỡng-Nghị dẫn tôi tới ra mắt Đại-ô Bá-tước. 大 隈 重 信. Về sau đảng chúng tôi cùng dân-đảng nước Nhật có quan hệ với nhau, đầu giây mối nhợ từ lúc này mà ra vậy.

Mấy ngày sau Khuyển-dưỡng-Nghị lại giới thiệu tôi với các vị yếu-nhân trong dân-đảng.

Lúc này Phước-đảo An-chánh đang làm tham-mưu-trưởng, Căn-tàn-Nhất làm đầu hội « Đông Á Đồng-văn », cả hai đều hoan-nghinh tôi.

Tôi liền nhân dịp tỏ bày ý muốn của đảng chúng tôi cầu viện. Họ nói:

— Phàm là nước đồng-châu đồng chủng với Nhật-bản thì quốc-dân Nhật-bản đều vui lòng giúp đỡ phò-trì cho nhau luôn luôn. Nhưng mà việc này có quan hệ đến quốc-tế, phải làm sao được chính-phủ ngầm chịu giúp cho thì mới có thể làm. Rủi việc đánh Nga vừa mới xong, chính-phủ nước tôi chưa rảnh mà ngó ngàng đến việc nào khác được. Các ông rán đợi ít lúc, dân-đảng chúng tôi xin hết lòng với các ông, thế nào cũng có ngày đạt tới mục-đích đừng lo.

Họ lại hỏi tôn-chỉ của đảng chúng tôi là quân-chủ hay dân-chủ? Tôi đáp: