Thỉnh thoảng có người làm dưới tầu tây qua đây nói một vài tin miệng cho mình nghe, đều là những tin tức kinh tâm động phách. Nếu không phải là tin Đàm-quân Kỳ-Sanh bị đầy, thì cũng là tin Lê-quân Võ bị bắt. Những tin nói đảng nhân này đảng nhân kia bị bêu đầu bằm xác, thường thường theo tiếng còi tàu mà đưa qua đến lỗ tai chúng tôi.
Hồi này người Pháp tính cách làm oai cho đảng nhân đang bô đào bên ngoài phải sợ, cho nên chỉ để tiết lậu ra ngoài những tin hung-báo rằng đảng nhân nọ kia bên trong đã bị chém giết mà thôi. Thành ra những tin tức đau lòng đứt ruột, không ngày nào không quấn quýt bên mình tôi.
Tôi dời về ở tỉnh-thành Quảng-châu, thế mà quan quyền Pháp lại bỏ tiền mua chuộc bọn trinh-thám người Tàu để làm khó cho tôi. Đến đổi tôi không dám lấy bút mực làm sinh-kế nữa, Sớm tối tôi chỉ nương dựa vào một bà nữ-sĩ nghĩa-hiệp trên 70 tuổi đầu, làm như bà Phiếu-mẫu nuôi cơm cho tôi ăn. Than ôi! Bà chiếu cố tôi trong chỗ gió bụi lênh đênh, nuôi tôi ăn không biết bao nhiêu bữa cơm mà nói, mà không hề nghĩ tới sự mai sau. trông mình đền đáp gì hết. Thật là Châu-mẫu Việt-thành, khiến cho tôi chết xuống đất cũng còn mang ơn ngậm vành kết cỏ vậy. Bà họ Châu, tên là Bách-Linh.
⁂
