VII — NGỤ-NGÔN
Thể truyện đặt chơi1. — Thổ-công phải đòn
Trong một xứ, một khoa thi, có hai truyện:
Một nhà có con gái đã hứa gả cho một người học-trò nghèo và nuôi cho đi học. Đến khoa ấy, anh đồ hỏng thi, về bị vợ bỏ.
Một nhà khác, con giai khoa ấy đi thi đỗ, về bỏ vợ.
Cuối năm, sổ giá-thú đệ lên đến Thiên-tào, đức Ngọc-hoàng giận lắm, sai thảo chát đòi hai Thổ-công ở hai nhà ấy lên; phán rằng:
« Ta cho các ngươi xuống làm Thổ-công nhà người ta, ngày giỗ, ngày tết, mồng một, ngày rằm, khi dựng nhà, lúc bán lợn, đều cơm no rượu say; là cái chức phận phải giữ cho cửa nhà người ta được tốt lành êm ấm. Trong cửa nhà người ta, đạo vợ chồng là trọng. Vì chi một sự khoa-danh nhỏ mọn, đến nỗi con bỏ chồng, thằng giẫy vợ! Việc danh-giáo còn đổ nát như thế, thời các ngươi ở đấy coi việc gì? (!)»
