Trang:Phật Lục - Trần Trọng Kim.pdf/94

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 80 —

Quan-âm làm phép bắt nó phải đội tòa sen, để trừ hại cho chúng sinh.

6⋅) Tượng Phật-bà Thị-kính hay là Quan-âm tống-từ, tạc theo điển nàng Thị-Kính, người nước Cao-ly, lấy chồng là Thiện-sĩ, bị chồng ngờ là thất tiết. Nàng bên cải nam hình đi tu, pháp-danh là Kính-tâm, lại bị Thị-mầu đổ oan tình cho, nàng phải nuôi một đứa trẻ thơ. Sau được chứng chính-quả thành Phật. Tượng này làm ngài ngồi bế đứa trẻ ở bên cạnh có con vẹt đậu trên núi đá. Con vẹt ấy là hậu thân của Thiện-sĩ.

Những tượng Quan-âm ở nước ta thường là nữ tướng cả chỉ có tượng Chuẩn-đề và tượng Thiên-thủ thiên-nhỡn là không phân biệt nam hay nữ.

B.— NHÀ BÁI ĐƯỜNG

a) Tượng Hộ-pháp.— Ở nhà bái-đường là nhà ngang liền với điện thờ Phật, thì các chùa thường có hai pho tượng rất lớn, mặc áo giáp đội mũ trụ, cầm binh khí, hình dáng hai người võ-sĩ rất dữ-tợn, hoặc đứng hoặc cưỡi trên hai con sấu. Đó là tượng hai vị Hộ-pháp, bên tả là vị Khuyến-thiện, bên hữu là vị Trừng-ác. Người ta thường gọi tắt là ông Thiện và ông Ác. Những điển nói về hai ông Hộ-pháp này có nhiều chỗ khác nhau. Nhưng chung qui cũng là hai vị thiên thần có sức mạnh chuyên coi việc hộ-trì Phật pháp.

Những chùa thật cổ chỉ làm có một vị Hộ-pháp gọi là Vi-đà thiên-tướng-quân 韋 馱 天 將 軍, tức là một vị thiên tướng vâng sắc chỉ của Phật hộ-trì Phật pháp trong ba châu là Đông-châu, Tây-châu và Nam-châu, cho nên người ta thường gọi là Tam-châu Hộ-pháp 三 洲 護 法.

b) Ban thờ Thổ-địa-thần. Ở nhà bái-đường có ban thờ Thổ-địa-thần, tức là vị thần coi giữ cõi đất. Sách Tượng-khí 像 器 nói rằng: « Thổ-địa-đường, tức là nhà bái-đường, thờ Thổ-địa-thần và Hộ-pháp-thần, mà ban thờ Thổ-địa-thần thì ở