tức là cái động cơ (le mobile). Hai cái thân nghiệp và khẩu nghiệp là nghiệp do động cơ kia (do ý nghiệp) mà phát hiện ra ngoài.
Bởi các cái nghiệp ấy làm nhân, mà dẫn đến những cái kết quả, làm thành hiện tượng giới.
Nghiệp nhân dẫn quả, chia ra nhiều giống. Kể có lục nhân, tứ duyên, và ngũ quả.
Lục nhân là: năng tác nhân, câu hữu nhân, đồng loại nhân, tương ứng nhân, biến hành nhân, dị thục nhân.
Năng tác nhân là cái nhân phổ biến, còn năm cái nhân kia đều là nhân riêng. Khái quát sáu cái nhân, ta có thể lấy năng tác nhân.
Nguyên nhân là đối với kết quả phải có sức năng tác (efficience) nghĩa là cái sức hay làm được cho nhân kết quả.
Năng tác nhân có phạm vi rất rộng, sánh với năm cái nhân kia tổng hiệp lại.
143
