Trang:Phat giao triet hoc.pdf/150

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

và tương ứng nhân nương nhau mà thành, cũng như các thứ sự nghiệp dựa vào tác dụng của sĩ phu mà có.

Tăng thượng quả là cái quả kết thành bởi năng tác nhân và tăng thượng duyên.

Tóm lại, bởi có mê hoặc mới có nghiệp. Và do cái nghiệp đó mới sanh khởi hiện tượng giới. Còn sanh diệt tuần hoàn là do nơi thập nhị nhân duyên.

Nhân sanh quan. — Nhân sanh quan của câu xá tông do thế giới quan ở trên đây mà diễn dịch ra. Nhân sanh do hoặc nghiệp mà khởi sanh, thì mê vọng như mộng huyễn. Vạn hữu mê vọng như huyễn, thì vô thường, vô ngã. Cứ mãi mãi nổi chìm trong giới mê vọng vô thường vô ngã, là sự đau khổ lớn nhứt.

Nhưng mà hoặc và nghiệp là giả chỉ cái nhân ở quá khứ. Đem mà luận vào hiện tại, còn có giá trị gì? Hằng ngày ta chứng lượng sự vật hiện tại, thấy biết nó mê vọng, thì phải làm thế nào?

Đáp vấn đề nầy, tiểu thừa phật giáo

148