Trang:Phat giao triet hoc.pdf/79

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Chủ trương như thế, là chủ trương cực để duy tâm. Xem như bảy chỗ hỏi « tâm » trong kinh Lăng Nghiêm, thì đủ rõ cái duy tâm ấy nó như thế nào. Tâm không phải ở trong ta, cũng không phải ở ngoài ta, nó không ở đâu cả.

Ngũ uẩn. — Ngũ uẩn là năm cái thuộc tánh của vật có tri thức. Nó là sắc (rûpa), tức là sắc tướng (la forme); thọ (vêdanâ), tức là tri giác (la perception); tưởng (sanjnâ), tức là ý thức (la conscience); hành (karma, hay samskârâs). tức là hành động (l'action) và thức (vijnâna), tức là nhận thức (la connaissance)

Vật nào có tri thức là có năm thuộc tánh trên đó. Như con người. Một khi đã chết rồi, thì năm thuộc tánh ấy tiêu tan đi. Nhưng vì bởi cái nghiệp đã tạo khi còn sống, cho nên khi chết rồi ngũ uẩn kết hiệp lại cách khác, vãng sanh ở thế giới khác. Bây giờ tuy ngũ uẩn có khác, tuy sắc tướng có khác, kỳ thật người đã chết rồi với người mới, chỉ

77