Trang này cần phải được hiệu đính.
— 12 —
- Chơn thấp chơn cao.
Ấy là tiếng nói xâm người làm mai dong. Lễ cưới thành, thì kẻ làm mai dong đặng ăn lễ ; chơn thấp chơn cao, thì là nhóng cho tới lễ thành. Có câu hát rằng : mai dong chơn thấp chơn cao, muốn ăn thịt mỡ nói vào nói ra. - Chàng đâu thiếp đó.
Hiểu nghĩa là gái phải tùng chồng. Con gái có tam tùng là nhỏ thì tùng cha, có chồng thì tùng chồng, chồng chết thì tùng con. - Chẳng lấy cũng khuấy cho hôi.
Ấy là tiếng oán, nói về việc vợ chồng ; mình ưng người ta, người ta không ưng mình, hoặc làm bạn không đặng thì oán mà làm cho nhau mang xấu. - Chẳng ngon cũng sốt, chẳng tốt cũng mới.
Sốt thì tỏ ra sự nóng nảy, mới thì tỏ ra sự nguyên vẹn, tinh hảo ; có ý nói về vật ăn hay là lễ phép cho vật ăn khi còn sốt dẻo, thì càng tỏ tình thảo lảo ; còn như vội vã chào mầng, đang khi mới tới, thì lại tỏ ra lòng thành kính. - Chẳng thương cũng làm đò cúm núm.
Có ý nói về sự dâu rể ở với hai bên cha mẹ, không nên tỏ sự giận ghét, kẻo mất sự hiếu thảo thuận hòa, nghĩa là có không ưa cững phải để bụng ; về sự con cái ở cùng cha mẹ cũng vậy. - Chẳng trúng cũng cọ bia.
Bất trúng diệc bất viễn, chánh nghĩa là không xa sự thật, gỉa như nghi ngờ sự gì, nhứt là về tội phước, mà đều nhi cùng sự tình có lẽ ám hiệp, dầu chẳng đặng sự thật, thì cũng có lẽ tin đặng ít nhiều. - Chẳng ưa nói thừa cho bỏ.
Bỏ là bỏ ghét, thói đời có giận ghét ai thì hay nói thêm hoặc gia tiếng oán cho đã giận đã ghét. - Châu chấu thấy sáng đèn.
Chê kẻ tham sang giàu, mà không nghĩ hậu ; con châu chấu thấy đèn sáng, thì ra tuồng ham hố nhảy vào, chẳng nghĩ sự cháy cánh phỏng mình, vì ngọn đèn. - Châu chấu chống xe.
Ấy là lời ví người không sức kình với người cả sức. - Chậu úp khôn soi.
Nghĩa là sự kín nhiệm không lẽ hiểu thấu, giả sử có đều hiểu được thì còn có đều sót, cũng như mặt trời soi còn sót chỗ chậu úp. - Chạy chơn không bén đất.
Hiểu nghĩa là bôn chôn lo lắng, cũng có nghĩa là chạy nhặm lẹ.
