Hôm nay nhân ngày lễ, thấy ông cụ ấy đến chơi, chủ-ý nói chuyện một việc: có thằng cháu thơ-ấu, muốn đón tôi về nhà nuôi, để dạy riêng thằng cháu Hỏi tuổi thì nó mới lên tám, nên không dám cho nó đi học trường.
Tôi nhân không muốn ở gần anh Lý sinh, nếu được thế cũng lưỡng tiện, vậy cũng nhận lời ngay.
Sáng hôm sau, thu-xếp dọn sang nhà cụ Thôi.
Thằng chàu ấy tên là Bằng-lang. Khi nó ra chào tuy còn trẻ con, nhưng người thanh tú lắm. Ông cụ Thôi nói chuyện rằng:
— Cháu cũng có ý sáng. Mỗi khi mẹ cháu thêu xong, thì lại dạy nó ít nhiều. Bây giờ cháu đã thuộc được mấy bài Đường-thi
Tôi bắt đọc, thì nhớ cả thật. Con như thế thì chắc mẹ cũng không dốt.
Từ khi tôi đến trọ nhà ông Thôi, cũng khuây đỡ sự nhớ nhà và cung-cấp tử-tế.
Con trai ông Thôi, nguyên là người văn-nhã tài-hoa, chẳng may lại mất sớm. Ông Thôi thì tuổi-tác, công-việc nhà ấy, ở trong tay mẹ Bằng-lang cả. Nghe nói mẹ Bằng-lang cũng con nhà danh-giá, vả lại rất là người có tài, đầu xanh tuổi trẻ, phượng lẻ loan loi, cái gương bạc-mệnh là đời Văn-Quân!
Nghĩ mình gặp bước phong trần,
Cái thân bèo-bọt là thân lạc loài,
Ao xuân chan chứa vì ai,
Đời xuân-xanh cũng là đời vô-duyên,
Con Tạo trêu ngươi,
Kiếp người nặng nợ;
Thương nhau thì sợ,
Ghét nhau thì đành.
Trời xanh, ơi hỡi trời xanh!
Bày ra cái cuộc chung-tình làm chi!
Mẹ Bằng-lang họ Bạch, tên là Lê Ảnh. Có một con hầu gái tên là Thu-nhi, mới lên 14 tuổi, nhanh-nhảu chịu khó lắm, quét tước cửa nhà, bưng cơm rót nước, là nó phục-dịch cả.
Có một hôm, nó nói với tôi rằng:
— Mợ tôi quí thầy lắm. Ấy những đồ ăn này là mợ tôi thân-hành nấu cả.
