Mặt trời vừa lặn, bóng cây um-tùm. Thuyền vừa ghé đến bến thì Tử-Xuân vội nhảy lên trước Một chốc thấy Tần Thạch-Si ra đón. Về đến nơi thấy dọn rượu ra, trong tiệc có người phó-giáo-viên là Lý Kỷ Sinh và ông cụ thân-sinh ra Thạch-Si, với người họ là ông cụ Thôi cũng ngồi tiếp rượu. Tử-Xuân đứng dậy giới-thiệu cả cho tôi biết, tôi cũng đứng dậy đáp lễ, xong rồi cùng ngồi.
Thạch-Si người rất ung-dung, tính-khí khác người lắm; mới gặp nhau mà xem ý yêu mến nhau như là người duyên nợ từ kiếp trước. Lý Kỷ-Sinh là một người học tốt-nghiệp mới bổ ra, học còn kém lắm. Thạch-Si dùng làm phó-giáo-viên, so phận hay hèn, lông gà cánh hạc, cái duyên gặp-gỡ, nước lã ao bèo, cố đấm ăn xôi, tôi bị sự không bằng lòng là một.
Trường học này là riêng của nhà Thạch-Si xuất tiền lập ra chỉnh-đốn rộng-rãi lắm, trong xứ nhà quê được trường học thế cũng ít có. Tôi đến ngụ ở nhà trường cũng được rộng-rãi, sạch-sẽ, nhưng ở gần với Lý-sinh thì thật không thú gì.
Khi chưa gặp tiếp Thạch-Si, tôi tưởng cũng là người tầm-thường mà thôi. Bây giờ mới biết là một người bụng dạ rất anh-hùng, tài-hoa rất phong-nhã, gặp nhau trong cõi phong-trần, rượu tiên chập tối thơ thần đêm thanh; ngờ đâu hồng đi én lại, bèo hợp mây tan, tây-song ngọn đuốc vừa tàn, con đường Nam-phố chia tan khối tình.
Tôi nhận công-việc trong trường đã hai ngày, đến hôm nay mới khai-giảng, mà đã thấy phát-hiện một sự rất lạ lùng, vì chương-trình trong trường học này láo-nháo lắm.
Số học-trò chỉ độ 30 người, có đứa mới độ 5, 6 tuổi lại có người lớn đã cưới vợ rồi.
Hôm bắt đầu khai-giảng, xúm đến xem đông như đám hội, toàn những thứ người hạ-lưu cả, vừa đàn bà vừa trẻ con, người thì mặc áo cánh, người thì đi chân đất, thậm-chí trỏ thày giáo mà nói rằng:
— Ấy kìa! ông Tây! ông Tây!
Mình khuyên nó cũng không được, mình mắng nó cũng không sợ, láo-nháo suốt cả một buổi học, chán quá!
Khi tôi mới bắt đầu đến nhà Thạch-Si, trong khi ngồi bàn rượu, Tử-Xuân đã có giới-thiệu cho tôi một người là ông cụ Thôi.
