Bước tới nội dung

Vương Dương Minh/Phần nhì/VI

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Vương Dương Minh của Phan Văn Hùm
VI. Tiếp dẫn của Vương học

VI. TIẾP DAN của VƯƠNG HỌC

Khởi điểm ở nơi « tâm », Vương-học xây nền trên « lương tri », dựng nên học-thuyết « tri hành hiệp nhất ». Tri không được rời hành, hành không được rời tri Mà tri thời gốc ở nơi tâm. Tri đến chân thiết đốc thật, tiện thị là hành. Hành, theo Vương Dương Minh, không đợi phát biểu ra mới gọi là hành, mà ngay khi ý phát động đã là hành rồi. Như ưa sắc đẹp. Vừa thấy sắc đẹp vừa ưa một lượt. Sự ưa đó là hành rồi. Vậy thời hành ngay khi còn trong ý trong tâm.

Rút lại, Vương học quay trở về tâm

Ngoài tâm không có gì cả Tự tâm mà ra tất cả.

Xử thân, tiếp vật, Vương Dương Minh chỉ bằng nơi tâm mà thôi. Tiên sinh phản đối gắt Tống nho về chỗ bỏ tâm mà chạy theo vật.