Việt thi/I-5

by Trần Trọng Kim

Vần chính.— Vần chính là những tiếng cùng đồng một âm vần với nhau, như: a vần với a, e vần với e, am vần với am, iêng vần với iêng, anh vần với anh, v.v. Thí-dụ:

1. Vần chính của vần bằng.

Kiều càng sắc-sảo mặn-mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.(Kiều)
Nổi danh tài sắc một thì,
Xôn-xao ngoài cửa thiếu gì yến anh.(Kiều)

Lặng nghe lời nói như ru,
Chiều xuân dễ khiến, nét thu ngại-ngùng. (Kiều)
Để lời thệ hải minh sơn,
Làm con trước phải đền ơn sinh-thành(id)
Hiên tà gác bóng nghiêng nghiêng,
Nỗi riêng riêng chạnh tấc riêng một mình(id)
Khóc than khôn xiết sự tình,
Khéo vô duyên bấy là mình với ta.(id)

2. Vần chính của vần trắc.

Quyền họa phúc trời tranh mất cả,
Chút tiện nghi chẳng trả phần ai. (Cung oán)
Ngẫm cơ sự cớ sao ra thế,
Sợi xích-thằng chi để vương chân(id)
Thôi cười nụ lại nhăn mày liễu,
Ghẹo hoa kia lại diễu gót sen.(id)
Gót danh lợi bùn pha sắc sạm,
Mặt phong trần nắng rám màu dâu.(id)
Ngày sáu khắc tin mong nhạn vắng,
Đêm năm canh tiếng lắng chuông rền.(id)
Khi ấp mận ôm đào gác nguyệt,
Lúc cười sương cợt tuyết đền phong.(id)