Biên dịch:Nam Ông mộng lục/Thiên 10
| 夫妻死節 | Phu thê tử tiết |
|---|---|
永樂丁亥，大軍平交趾日，頭目吳勉赴水死，其妻阮氏仰天嘆曰：吾夫事主，一生受祿，由中官至登政府。今而死節，是得所也，又何怨乎！妾若苟活，豈無所 之？但夫道君恩，一時辜負，吾不忍也，寧相隨爾。言訖，亦赴水死。 |
Vĩnh Lạc Đinh Hợi, đại quân bình Giao Chỉ nhật, đầu mục Ngô Miễn phó thủy tử ; kỳ thê Nguyễn Thị ngưỡng thiên thán viết "Ngô phu sự chúa, nhất sinh thụ lộc, do Trung quan chí đăng chính phủ, kim nhi tử tiết, thị đắc sở dã, hựu hà oán hồ ! Thiếp nhược cẩu hoạt, khởi vô sở chi? Đãn phu đạo quân ân nhất thời cô phụ, ngô bất nhẫn dã. Ninh tương tùy nhĩ". Ngôn hất, diệc phó thủy tử. |
嗟夫！死節者，士大夫之所當然，猶或難之，宦官如此，古所罕聞。吳勉其丈夫乎！至于阮 氏，以婦人臨危，能識大節，知夫得所而無憾，又能重義輕生，視死如歸，可謂賢婦也歟！世之愚婦，以忿投水者多矣。至于以義亡身，甚不易得也。如阮氏者，誠 可嘉哉！ |
Ta phù ! Tử tiết giả, sĩ đại phu chi sở đương nhiên, do hoặc nan chi. Quan quan như thử, cổ sở hãn văn. Ngô Miễn kỳ trượng phu hồ? Chí ư Nguyễn Thị dĩ phụ nhân lâm nguy năng thức đại tiết, tri phu đắc sở nhi vô hám, hựu năng trọng nghĩa khinh sinh, thị tử như quy, khả vị hiền phụ dã dư ! Thế chi ngu phụ dĩ phẫn đầu thủy giả đa hĩ. Chí ư dĩ nghĩa vong thân thậm bất dị đắc dã ! Như Nguyễn Thị giả, thành giả gia tai ! |
Dịch nghĩa
[sửa]
Năm Đinh Hợi niên hiệu Vĩnh Lạc[1], ngày đại quân bình định đất Giao Chỉ, đầu mục Ngô Miễn nhảy xuống nước chết, vợ là Nguyễn Thị ngửa mặt lên trời than "Chồng ta thờ chúa, một đời ăn lộc, từ Trung quan được lên Chính phủ, nay đã tử tiết, là chết đáng chỗ, còn oán hận gì ? Nếu thiếp muốn sống, há hết chốn sao? Nhưng đạo chồng ơn vua nhất thời phụ bạc, ta nỡ lòng nào. Thà chết theo vậy". Nói đoạn, cũng nhảy xuống nước chết.
Than ôi ! Tử tiết là lẽ đương nhiên của sĩ đại phu, thế mà còn lấy làm khó. Người nào như vậy, thì cũng ít nghe. Ngô Miễn là trượng phu chăng ? Đến như Nguyễn Thị là đàn bà mà lâm nguy vẫn thấy tiết lớn, biết chồng chết đáng chỗ không ân hận, lại còn trọng nghĩa khinh sống, coi chết như về, có thể gọi là bậc hiền phụ vậy. Ở đời loại đàn bà ngu dại, bực tức mà nhảy xuống nước nhiều lắm. Đến như vì nghĩa bỏ mình, thì không mấy có ! Người như Nguyễn Thị thật đáng ca ngợi thay !
Chú thích
- ▲ 1407