Kẻ hà tiện làm mất của nó

Văn thư lưu trữ mở Wikisource

Của có dùng mới gọi là của. Hỏi các người ham muốn chất đống hoài, để đống kia trên đống nọ, có ích lợi chi hơn là người không có. Ông Diogène dưới kia cũng giàu có bằng chúng nó, còn tên hà tiện nầy cũng nghèo khó như ông ấy vậy. Cái người chôn của mà ông Ésope nói đây dùng làm gương về việc ấy.

Người khốn nạn nầy chờ kiếp sau mới hưởng của mình; nó không phải chủ vàng, mà vàng là chủ nó. Tên nầy có vàng chôn dưới đất, bụng dạ đem theo, ngày đêm chẳng chi xao lãng, nó cứ tư tưởng chỗ ấy luôn, và tôn kính của nó chẳng dám đá động. Khi đi khi đến, khi uống khi ăn một chút xiểu thì rồi, có một cái lo tưởng chỗ chôn vàng ấy. Nó đi đó nhiều bận quá, đến đỗi người đào huyệt kia thấy nó, bắt nghi có của chôn, đào lấy của ấy đi chẳng nói chi hết.

Bữa kia thằng hà tiện ra đó coi thấy trống, vàng mất ráo. Chửng mới khóc ròng: nó than thở; bứt đầu bứt cổ. Người kia đi ngang qua đó mới hỏi nó chuyện chi mà la hét làm vậy. Nó nói: “vàng của tôi họ lấy hết. — Vàng của mầy! Để đâu cho chúng lấy? — Khít một bên cục đá đây nầy. — Kỳ! Giặc giã chi mà đem đi xa? Để tại nhà, để trong phòng chẳng hay hơn là dời chỗ làm vậy? Muốn xài chừng nào cũng được, khỏi mất công. — Trời đất ôi! Có phải như vậy đâu? Bạc có vào như nó ra chăng? Tôi chẳng hề động đến nó. — Kẻ kia rằng: mầy chẳng hề động đến bạc đó vậy thì cũng chẳng khác chi để một cục đá chỗ ấy; vì không xài tới.”

Ta gọi là thủ tiền lỗ.