còn có ngọn gió đông bắc thổi khá, thành ra ghe đi chỉ có 7 ngày tới Hiệp-phố. Chúng tôi đổi sang tàu buôn Hồng-mao mà đến Hương-cảng.
Tàu đến bến, chúng tôi lên bờ, ở loanh quanh hết hơn một tuần lễ. Trong óc tôi lúc này thấy sự vui sướng không biết sao mà nói, cảm sự đau khổ, cũng không biết sao mà nói.
Vì tôi mời bỏ nước trốn đi, người Pháp chưa hề nghe biết. Lúc ra khỏi bờ cõi áp chế rồi, mình thấy hoàn cảnh mình đều là không khí tự do, mặc ý mình đi lại thong thả, trái lại, thân mình về trước không khác gì một con ngựa hay, bị nhốt trong chuồng, lại bị người ta may kín cả hai mắt lại tối đen, nay bỗng chốc được cắt chỉ mở mắt ra mà chạy nhớn nhơ rong ruổi ở giữa khoảng đồng rộng minh mông, sung sướng thảnh thơi biết mấy. Nhưng nghĩ mình thì vậy, nhớ tới cái cảnh đồng bào đang bị bó buộc, thì ruột mình muốn dứt ra từng khúc.
Tại Hương-Cảng thấy học trò đi học vui vẻ đông đảo, cảnh buôn bán tấp nập đêm ngày; giọc đường không hề thấy ai bị lính bắt đứng lại xét hỏi giấy thân; không có ai đi đêm không đèn mà bị lính thộp ngực dẫn về bóp; không có thứ lính tuần hung bạo ngang tàng, bắt bớ người vô tội ở giữa đường không có cảnh tượng người bản-xứ bị người Âu-tây bát nạt mà phải nép mình một bên đường. Ôi! Hương-Cảng cũng là đất dưới quyền ngoại-nhân cai trị, nhưng Hương-Cảng có vẻ mùa xuân tươi cười, không phải như ở xứ mình.
