tanh. Gác gấm buồng thêu, mà chẳng khác gì cảnh tha-ma mộ-địa. Nàng đương lúc một mình lăn lóc, cặp mắt-sao choàng mở, bỗng thấy trên cánh song có một cái bóng đen. Nàng tưởng là người, sẽ cất tiếng rên mà bóng kia vẫn thấy đứng yên, nhìn kỹ ra mới biết là tầu lá chuối. Chao ôi, xương bệnh mỏi rời, buồng thu lạnh ngắt, cái cảnh khổ bơ vơ bực dọc, còn có gì thê thảm cho bằng. Trông quanh chỉ còn có chàng-áo-xanh nọ là giống đa tình, lấp ló ngoài song, như chiều thăm hỏi. Tình ấy cảnh ấy lòng nàng thương cảm biết bao. May hôm ấy còn có bóng mặt trời. Giá phỏng không nắng mà mưa, một trận lâm râm. đập trên tầu lá, thánh thót la đà, đưa vào tai người ốm, thì « Ba-tiêu ngoài cửa người trong cửa, một giọt mưa sa, một giọt sầu », tình cảnh ấy, kể còn chua xót đến đâu.
Nàng vì cảm lòng chàng mà thành ốm. Bức thư chàng, thật là cái mầm bệnh của nàng. Thế nhưng nàng sở dĩ ốm, cũng còn có cớ khác nữa. Cổ nhân có câu: « Lo lắm hại người, nhọc lắm sinh bệnh ». Lo hay nhọc, chỉ một cái cũng đủ làm cho ốm người. Nàng phải chàng quấn quít, đã thương tâm lắm rồi. Thế nhưng trong mấy hôm ấy, bụng nàng đã quá lo, mà người nàng cũng quá mệt. Trước thì vì mệt rước cho ma bệnh đến, sau thì vì lo nàng cho chứng bệnh lên. Nguyên ở làng ấy, nghề tầm-tang kể cũng phát đạt chẳng vừa. Mỗi năm đến giạo đầu hè, dâu xanh như ruộm, lúa chín đều tay, ngoài đồng cao, các đàn bà con gái gặt lúa hái dâu, đi đông hơn tưới. Sau nhà họ Thôi, cũng có mươi mẫu ruộng dâu, trong nhà nuôi tầm nhiều lắm. Nàng phải giữ việc trông coi, tuy không mạnh chân khỏe tay, việc cắp rổ hái dâu phải thuê mướn người, song những việc cúng thần tầm, dọn nhà tầm, ngày thay nong, đêm rắc lá, khi ấp lạnh, lúc quạt nồng, trông coi khó nhọc, công việc tần phiền, bận rộn chẳng khác gì nuôi con mọn. Sau khi ăn rỗi, trước lúc lên phên, nàng thường suốt đêm không ngủ, hết lòng hết sức, làm mẹ cho tầm. Đến khi ba ngày bỏ tổ, các kén kín tơ, thì đã tốn biết bao nhiêu là công sức.
