V — Gió cây trút lá ào-ào,
Tuyệt mù khôn tỏ lối vào Thiên-thai;
Chung quanh cũng nước non người,
Giận duyên ngang ngửa, thương đời bơ-vơ.
VI — Hoa gương trăng nước mơ-màng,
Đường kia nỗi nọ ngổn-ngang trăm bề;
Đầy ngàn hoa liễu lê-thê,
Phong-quang từ đấy thuộc về tay ai?
Tiếng ngâm não-nùng, ma rừng muốn rú, lưng trời chiếc nhạn, cũng giùng-giằng không dám vội qua. Chiều trời sắp tối, cảnh tượng càng buồn, không tiện đứng lâu, chàng bèn quay về viện sách. Song chàng cũng không vào phòng vội, còn thẫn-thờ đứng trước sân hoa. Bấy giờ một vành trăng mới, đã lên ngọn cây, trong sân hai gốc tân-di và lê-hoa còn trơ mấy cái lá úa cành khô, sờ-sạc dưới trăng, tựa như thể cùng nhau than khóc. Chàng trông về bên hòn núi giả thì lại thấy mồ hoang cỏ áy, bia cũ rêu mờ, dưới đất hồn hoa, bao giờ mới tỉnh? Lòng chàng đến bấy giờ bất-giác muôn phần chua xót, giọt lệ tràn mý mắt tuôn ra, liền đến bên mồ, khóc than rền-rĩ. Nguyên từ sau khi chàng chôn hoa, chẳng khác như mở một cái cảnh-giới đoạn-trường ở đó, mỗi gặp lúc nỗi lòng uất-ức thì lại thường đến đó bàn-hoàn than khóc, đem muôn hộc lệ trong mà tưới dội vào một nấm hoa tàn. Chàng lại thường khấn rằng: « Hồn hoa có linh thì rồi đây trên mả nên mọc ra một thứ kỳ-hoa để phát tiết cái khí uất-ức khôn tiêu đi được ». Than ôi! Chàng thật là si-tình lắm thay!
Viết đến đây, kẻ chép truyện lại xin thuật đến Lê-nương, Cái thần-kinh của người đàn bà so với đàn ông thường yếu-ớt hơn, không thể chịu nổi được những sự khích-thích mạnh dữ. Lê-Ảnh là một người đàn bà vóc huệ mình lan, là một người gái góa tiết sương nết bách, đóng cửa phòng đông, nằm giường gác tây, ý gió tình trăng, sớm đã như bóng nước hoa sung tiêu-tan hết thẩy. Tự thương mệnh-bạc, dám tiếc xuân-xanh! Ông bố đã già, sớm hôm thờ phụng, chút con còn bé, trách-nhiệm chăn nuôi, biết bao công việc trong nhà, đều cạy ở một tay cáng-đáng. Chiếc thân nhi-nữ chèo-
