hai người sao khéo giàng buộc nhau! Bức thư ấy, bài thơ ấy, là lần trao gửi thứ ba của hai người. Thư nàng đã đủ buộc chặt lấy mối tình chàng, mà thơ chàng càng đủ làm đau cho tấm lòng nàng, thở dài một tiếng, biết tính sao đây, mối cảm như nhau mà tấm tình si cũng cùng là một. Trước đó ngẫu-nhiên gặp gỡ, còn là duyên bèo nước bâng-khuâng, nay đà ngày một say mê, đã nên chuyện keo sơn gắn bó; từ đó hai người mới thật thành một đôi tri-kỷ sống chết theo nhau.
Cỏ mọc xanh-um, hoa bay tan-tác; ngày dài đằng-đẵng, người mệt lư-đừ. Đó là thì-tiết nào? Chẳng phải là thì-tiết khó chịu về đầu hè sao? Bốn bề đồng rộng mênh-mang, kìa nương lúa chín, nọ ngàn dâu xanh. Kìa ai gặt lúa chiêm chanh[1], kìa ai lúi-húi vin ngành đầu non. Cổ-nhân có câu: « Tháng tư còn có ai thong-thả, gặt lúa chưa rồi lại hái dâu », nếu không thân lịch cái cảnh nhà quê thì không biết câu ấy tả được rất đúng với tình-cảnh, Mộng-Hà ở nhà sang đây đã được hơn bốn mươi ngày, Ngày tháng quê người, nhanh như tên bắn, lo buồn muôn mối, chồng-chịt một thân, mẹ già phơ-phất mái sương, thần-hôn vắng-vẻ; anh cả long-đong đất khách, trời biển mịt-mùng; mây bạc xa-xa, tin hồng bằn-bặt, tấm thân luân-lạc, đau lòng nào biết nói cùng ai? Huống chi ngày xuân vùn-vụt, mối hận trùng-trùng, mộng cũ ba sinh, vết cũ lờ-mờ in lại, thơ tình một quyển, nợ tình lẩn-quẩn gây ra. Nhớ lại chôn hoa buổi trước, đắp đất hôm nào, chẳng qua nhân lúc ngồi buồn, kiếm đường gửi giận, nào hay đó chính là dắt mối cho con ma sầu tủi, mở đầu cho một cuộc nhớ thương. Kiếp người vui tẻ, nào biết làm sao, tin-tức đoạn-trường, dễ mà siết nói! Thấm-thoắt chưa bao mà xuân qua hạ đến, ngày tháng như bay. Thân sao thân đến thế này, nợ thương tâm trả biết ngày nào xong? Tuổi xanh không đợi nhau cùng, mộng tàn như khói, hận trồng lên non!
Mộng-Hà đáp thơ Lê-nương hôm trước thì hôm sau gặp ngày chủ-nhật. Trước đây gặp những ngày nghỉ, chàng lại cùng Thạch-Si dắt nhau đi chơi, đem theo một thằng nhỏ đi hầu, hoặc lên non hóng mát, hoặc buông thuyền làm
- ▲ Chiêm-chanh là tên một thứ lúa chiêm.
