thơ, rót chén rượu xuân, nghe đàn chim hót; len lỏi tìm chơi, những nơi thắng-cảnh, suốt ngày làm vui. Đến nay bạn hiền đã vắng, thú cũ khôn tìm, đi chơi vò-võ một mình, chẳng thà nằm ở nhà lại còn có vị. Vì vậy hôm ấy chàng không đến trường thì cũng lười chẳng buồn ra cửa, đốt hương quét đất, lấy tập « Nghi vũ » của Vương-thứ-Hồi ra đọc, lời văn chải-chuốt, ý-tứ sâu-xa, một mối tơ tình lại như khêu động. Gấp quyển thở dài, ra sân tản bộ, thì mồ hoang một nấm, cỏ mọc xanh rì; mảnh đá trơ-trơ, lọt vào khuôn mắt. Than ôi! đó là một cái cõi đoạn-trường phải chăng?
Nguyên từ sau khi Mộng-Hà chôn hoa, đòi phen gió sớm trăng chiều, dạo gót ra thăm, chàng lại sùi-sụt khóc than mà tưới thêm lên một lần nước mắt. Hồn hoa tuy chết, nhưng được nước mắt chàng sớm chiều tưới dội thì cũng có cơ hồi lại ít nhiều. Chàng lại trông vào gốc hoa tân-di rực-rỡ hôm nào, thì bấy giờ đã thấy hồng rơi tía rụng, sắc nhạt hương phai, chỉ còn những cành không trơ-trọi. Trông nhau tiều-tụy, thực rất nên thương, xót cái dong hoa, bền không được mấy. « Đời đến làm hoa là bạc mệnh, xuân đi như mộng với đông phong ». Đã sinh ra làm kiếp nghìn tía muôn hồng, thì số phận phiên-linh trốn làm sao khỏi. Tấm tình của Mộng-Hà vốn không phải là có thiên-tư hậu-bạc chẳng qua tính chàng vốn chán cảnh phồn-hoa náo-nhiệt, mà ưa nơi hưu-quạnh lạnh-lùng: hoa lê trong mồ chàng những xót-xa, thì tân-di trước mắt cũng đủ làm cho chàng đem lòng thương cảm. Chẳng qua khi trước tân-di đương kỳ đắc ý, chưa lâm vào cái cảnh đáng thương, cho nên chàng đối với hoa ấy không chút động lòng, chứ thực không phải là cố ý xem hoa bằng con mắt nguội lạnh.
Sân không vắng ngắt như tờ, lệ in lấm-chấm bao giờ cho phai? Mộng-Hà thẩn-thơ trước gió, lã-chã rơi châu, giận thiều-quang vùn-vụt như tên, buồn cảnh sắc đổi thay dường chớp, chơi xuân kẻo hết, tự khổ làm gì! « Mặt đất hoa lê như đống tuyết, đời người dễ mấy tiết Thanh-minh! », nay thì hoa lê mặt đất đã thành ra hoa lê dưới đất, thời tiết « Thanh-minh »
